مەرەم ژ سەرهاتیێن قورئانێ

فیکر 2017-02-12 کۆمێنت 1641 جار بینراوە

مەرەم ژ سەرهاتیێن قورئانێ

نڤێسین: سید قوتب

وەرگێران: وحید سندى/ زاخۆ

دەما بەرێخوەدانێ ل قورئانا پیرۆز دکەین و ئەگەر خواندنەکا بلەزژى د سەردا بچین، دبینن د ناڤ هژمارەکا مەزن ژ سۆرەتێن قورئانێ ب چیرۆک و سەرهاتیێن پێغەمبەر و مللەتێن بورى هاتییە خەملاندن، و د قورئانێدا جهەکێ مەزن ب سەرهاتییان هاتییە ڤەگرتن، و هەر ئێک ژ ڤان سەرهاتییان دناڤ هەمبێزا خوەدا گەلەک نیشانێن مەزن و شیرەتان ب خوەڤە دگریت، و گەلەک ژوان شیرەت و ئامۆژگارى و مفایان هاتینە دیارکرن، و ژ حیکمەتا بەلاغەتا قورئانێ و ڤەشارتنا وێ هێشتا گەلەک ژ مەرمێن وێ ماینە ڤەشارتى و نەهاتینە دیارکرن، هەتا ل سەردەمەکێدا خەلک پێدڤى پێ بیت و لدویڤ بگەریت، لێ هەر هەمى بنەمایێن ڤان سەرهاتییان ناهێنە دیارکرن و ئەو پتر دزانیت، چونکى ئەوى زانیاریى ب هەمى تشتان دزانت"وَعِندَهُ مَفَاتِحُ الْغَيْبِ لاَ يَعْلَمُهَا إِلاَّ هُوَ وَيَعْلَمُ مَا فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَمَا تَسْقُطُ مِن وَرَقَةٍ إِلاَّ يَعْلَمُهَا وَلاَ حَبَّةٍ فِي ظُلُمَاتِ الأَرْضِ وَلاَ رَطْبٍ وَلاَ يَابِسٍ إِلاَّ فِي كِتَابٍ مُّبِينٍ{59}"سورة الأنعام 5959. دڤان چەند پەیڤێن کێمدا دەربرینەکا مەزنە ژ زانینا زانیاریێن خودایى، ب ڕەنگەکێ ژێگرتیترین پەیڤ هاتییە دەربرین، و ئەڤان پەیڤان کۆمەکا وێنەیان دگەل خوەدا ئیناینە، ژوان: وەریانا بەلگێن داران خودێ زانیارى لسەر هەیە، دندکەک بچویک د تاریستانێن ئەردیدا، و نەژى تشتەکێ تەر و نەژى هشک، ئیلا ئەو پێ دزانت و هاتینە نڤێسین .

دناڤ سەرهاتیێن قورئانێدا باس ل دیرۆکا گەلەک مللەت و نەتەوەیێن بورى و وار و جهێن وان و ژیوارێ وانژى هاتییە بەحسکرن، و ئەو دیرۆکا کەڤنارا مێژوویێ نەشیایى تۆماربکەت، د ئەڤرۆدا ل ناڤ ڕۆپەلێن زێرینێن قورئانێدا دهێنە دیتن، ژبەرکۆ مێژوویا نڤێسینێ بۆ ماوێ (5000) هزار سالان بتنێ ڤەدگەریت، و زێدەتر دیرۆکێ نەشیایە توماربکەت، لێ دقورئانێدا گەلەک ژ سەرهاتییان بۆ سالێن زێدەتر ڤەدگەرن، و هەتا نهاژى مفا ژێ دهێتە دیتن، و ڤەگرتنا قورئانێ ب ڕەنگەکێ مەزنژى ژ سەرهاتییان بۆ مەرەما وێ یەکێ یە پتر کاریگەرى ل خوێنەرێ قورئانێ بهێتەکرن، و پتر جهێ خوە دناڤ دلێ خوێنەرێ خوەدا بکەت .

هەبوونا ڤێ هژمارا مەزن ژ سەرهاتییان مەرەمێن خوە هەنە، ژوانژى :

١. ژ مەرەمێن ڤان سەرهاتییان پشتراستکرنا سرۆش (وحی)یە کۆ ژێدەرێ وێ لدەڤ خودێ یە، و محەمەد پێغەمبەر (سلاڤ لێ بن) کەسەکێ نەخاندەڤانبوو، و لدەڤ کەسێن ڕاهبێن جوهى و فەللانژى نەڕۆینشتییە، و سەرهاتیێن (ابراهیم، یوسف، موسى، عیسى) باشترین بەلگەنە لسەر ڤێ چەندێ و قورئانێ ب خوە ئاماژەپێکرییە چ ل دەسپێکا سەرهاتیێ یانژى ل دۆماهیێ، بۆ نموونە د دەسپێکا سورەتا (یوسف)دا خودێ دبێژیت" إِنَّا أَنزَلْنَاهُ قُرْآناً عَرَبِيّاً لَّعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ{2} نَحْنُ نَقُصُّ عَلَيْكَ أَحْسَنَ الْقَصَصِ بِمَا أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ هَـذَا الْقُرْآنَ وَإِن كُنتَ مِن قَبْلِهِ لَمِنَ الْغَافِلِينَ{3}" سورة يوسف: 2-3.

٢.         ژ مەرەمێن سەرهاتییان دیارکرنا وێ یەکێ ئەڤ دین ژ دەڤ خودێ یە، هەر ژ سەردەمێ نوحى هەتا سەردەمێ محەمەدى (سلاڤ ل هەمیان بیت)، و ئیماندار هەمى ئێک ئومەتن، و خودایێ تاکانە رەبێ هەمى جیهانێ یە، هەروەکۆ دێ بینى سەرهاتیا هژمارەک ژ پێغەمبەران دناڤ ئێک سورەتدا باسکرییە، و ب ڕەنگەکێ وەسا هاتیینە دیارکرن و ئاماژەپێکرن، داکۆ بۆ مە ڤێ ڕاستیێ دیارکەت، وەکۆ دڤان ئایەتاندا دیاردبیت"وَلَقَدْ آتَيْنَا مُوسَى وَهَارُونَ الْفُرْقَانَ وَضِيَاء وَذِكْراً لِّلْمُتَّقِينَ{48} الَّذِينَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُم بِالْغَيْبِ وَهُم مِّنَ السَّاعَةِ مُشْفِقُونَ{49} وَهَذَا ذِكْرٌ مُّبَارَكٌ أَنزَلْنَاهُ أَفَأَنتُمْ لَهُ مُنكِرُونَ" سورة الأنبياء 48-50. .

٣.         مەرەمەکا دیا گرنگ ئەوە ئەڤ سەرهاتییە دیاردکەن ئەڤ دینە دبنەرتدا ئێکگرتییە-ژدەڤ خودێ یە- و ئەڤ چەندە د ناڤ هژمارەکا سەرهاتییاندا هاتییە ئاشکەراکرن، و ئەڤ عەقیدە لگەلەک جهان دانپێدان پێ هاتییەکرن، ئەوە باوەرئینان ب خودێ، هەروەکۆ د سورەتا (الڕعراف) دا ئاماژەپێکرى: "لَقَدْ أَرْسَلْنَا نُوحاً إِلَى قَوْمِهِ فَقَالَ يَا قَوْمِ اعْبُدُواْ اللَّهَ مَا لَكُم مِّنْ إِلَـهٍ غَيْرُهُ إِنِّيَ أَخَافُ عَلَيْكُمْ عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ"سورة الأعراف: 59. 

دیسان "وَإِلَى مَدْيَنَ أَخَاهُمْ شُعَيْباً قَالَ يَا قَوْمِ اعْبُدُواْ اللّهَ مَا لَكُم مِّنْ إِلَـهٍ غَيْرُهُ قَدْ جَاءتْكُم بَيِّنَةٌ مِّن رَّبِّكُمْ فَأَوْفُواْ الْكَيْلَ وَالْمِيزَانَ وَلاَ تَبْخَسُواْ النَّاسَ أَشْيَاءهُمْ وَلاَ تُفْسِدُواْ فِي الأَرْضِ بَعْدَ إِصْلاَحِهَا ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ" سورة الأعراف 85.

٤.         دیارکرنا وێ یەکێ ڕێکا پێغەمبەران یا ئاشکرا و ئێکانەبوو، بەلێ پێشوازیکرنا مللەتێن وان یا ژ هەڤجودابوو، هەروەکۆ دسورەت هوددا هاتییە وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا نُوحاً إِلَى قَوْمِهِ إِنِّي لَكُمْ نَذِيرٌ مُّبِينٌ{25} أَن لاَّ تَعْبُدُواْ إِلاَّ اللّهَ إِنِّيَ أَخَافُ عَلَيْكُمْ عَذَابَ يَوْمٍ أَلِيمٍ{26} فَقَالَ الْمَلأُ الَّذِينَ كَفَرُواْ مِن قِوْمِهِ مَا نَرَاكَ إِلاَّ بَشَراً مِّثْلَنَا وَمَا نَرَاكَ اتَّبَعَكَ إِلاَّ الَّذِينَ هُمْ أَرَاذِلُنَا بَادِيَ الرَّأْيِ وَمَا نَرَى لَكُمْ عَلَيْنَا مِن فَضْلٍ بَلْ نَظُنُّكُمْ كَاذِبِينَ"سورة هود: 25-27.

دیسان :" وَإِلَى عَادٍ أَخَاهُمْ هُوداً قَالَ يَا قَوْمِ اعْبُدُواْ اللّهَ مَا لَكُم مِّنْ إِلَـهٍ غَيْرُهُ إِنْ أَنتُمْ إِلاَّ مُفْتَرُونَ{50} يَا قَوْمِ لا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْراً إِنْ أَجْرِيَ إِلاَّ عَلَى الَّذِي فَطَرَنِي أَفَلاَ تَعْقِلُونَ"سورة هود: 50-51.

٥.    ژ مەرمێن سەرهاتیێن قورئانێ دیارکرنا بنەمایێ هەڤپشکە د ناڤبەرا دینێ محەمەد و ئیبراهیمیدا (سلاڤ ل وان بن) ب ڕەنگەکێ تایبەت، پاشى دینێ بەنى ئیسرائیلیان ب ڕەنگەکێ گشتى، ژوانژى:" إِنَّ هَذَا لَفِي الصُّحُفِ الْأُولَى{18} صُحُفِ إِبْرَاهِيمَ وَمُوسَى{19} "سورة الأعلى 18-19.دیسان:" مِڵەَ ڕَبِیکُمْ إِبْرَاهِیمَ هُۆ سَمَاکُمُ الْمُسْلِمینَ مِن قَبْلُ" سورە الحج 78 .

٦.         ژ مەرمێن سەرهاتییان دیارکرنا وێ ڕاستیێ یاکۆ دیاردکەت"د هەمان دەمان و وەختاندا ل دۆماهییا سەرهاتییان پێغەمبەر ب سەرکەفتینە و هەڤدژێن وانژى – ئەڤێن باوەرى پێ نەئیناین- شکەستینە" و قورئانێ ئەڤ چەندە بۆ پێغەمبەرى (سلاڤ لێ بن) دیارکر و دیسان د نهادا بۆ مەژى وەکۆ مۆسلمان ژ سەرهاتیا پێغەمبەرى (سلاڤ لێ بن) چەندان ئەبوجەهل و ئەبوسۆفیان و کى و کێ دژایەتیا وى کرن، لێ ل دۆماهیێ هەمى ژناڤ چوون و بتنێ محەمەد و هەڤالێن وى یێن هەژار مان و بوون سەروەرێن جیهانێ، قورئان دیاردکەت:" وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا نُوحاً إِلَى قَوْمِهِ فَلَبِثَ فِيهِمْ أَلْفَ سَنَةٍ إِلَّا خَمْسِينَ عَاماً فَأَخَذَهُمُ الطُّوفَانُ وَهُمْ ظَالِمُونَ{14} فَأَنجَيْنَاهُ وَأَصْحَابَ السَّفِينَةِ وَجَعَلْنَاهَا آيَةً لِّلْعَالَمِينَ{15}"سورة العنكوت: 14.

٧.         ژ مفا و مەرەمێن سەرهاتییان ڕاستدەرئێخستنا مزگینى و ترساندنا پێغەمبەرایە، ژوانژى: "وَنَبِّئْهُمْ عَن ضَيْفِ إِبْراَهِيمَ{51} إِذْ دَخَلُواْ عَلَيْهِ فَقَالُواْ سَلاماً قَالَ إِنَّا مِنكُمْ وَجِلُونَ{52} قَالُواْ لاَ تَوْجَلْ إِنَّا نُبَشِّرُكَ بِغُلامٍ عَلِيمٍ{53}"الحجر 51.

٨.         دیارکرنا خوەشى و ناز ونیعمەتێن خودێ لسەر پێغەمبەر و ژێگرتیێن وى، وەکۆ سەرهاتییا (داود و سلیمان، ایوب، ابراهیم، مریم، زکریا...هتد)

٩.         دیارکرنا دژایەتیا دناڤبەرا شەیتانى و کورێن ئادەمیدا- مرۆڤان- هەر ژ سەردەمێن کەڤن هەتا نها و دێ بەردەوامژى بیت، و قورئانێ ژى بهێزترین سەرهاتیێن ژڤى ڕەنگى دیارکرینە بۆ مەرەما مفا ژێ وەرگرتنێ، بۆ نموونە سەرهاتییا باب ئادەمى دگەل شەیتانى، و ئەڤ سەرهاتییە لگەلەک جهان دقورئانێدا ئاماژە پێ هاتییەکرن .

١٠.       گەلەک مەرەمێن دیژى، ژوانژى: دیارکرنا شیانا خودێ د درستکرنا باب ئادەمیدا، ژ دایکبوونا عیسا پێغەمبەرى (سلاڤ لێ بن) و دیسان سەرهاتییا ئیبراهیمى دگەل ب گیانخستنا چار باڵندان. و دیسان دیارکرنا دۆماهیکا باش و چاک و دیسان بەرۆڤاژى ژى دۆماهیکا خراپ و گەندەل .

تاگەکان    
بۆ ئەوانەی وەكو خۆمن فێمینیزم مردن وەچەخستنەوە سۆفیگەری مۆدێرنە مانا عێڕاق خێوەتگە چەواشەکاریی_لۆژیکی فەڵەستین حەوتەمین کۆڕبەندی هاوسانی ژیانی پێغەمبەر نیشتیمان قەدەر
فیکر
2017-02-12 کۆمێنت 1641 جار بینراوە
بابەتی زیاتر
سەرجەم مافەکانی پارێزراوە بۆ وارگەی هاوسانی . Copyright 2024 - hawsani.org © Developed by Kurdsoft
×
هاوسانی