گۆڕینی ناوی حیزبە ئیسلامییەكان

نووسینی: د. موحسن عەبدولحەمید وەرگێڕانی: میران مەجید
فیکر 2017-07-08 کۆمێنت 10 خولەک بۆ خوێندنەوە 1778 جار بینراوە

سوپاس و ستایش بۆ پەروەردگاری جیهانیان و دروود و سەلام بۆ سەر كۆتای پێغەمبەران (موحەمەد) و ئال و بەیتی پاكی و هاوەڵە تێكۆشەرەكانی و شوێنكەوتووانیان هەتا ڕۆژی دوایی.

پاشان...

كەناڵی ئاسمانی بەغداد لە هاوینی ساڵی 2008دا گفتوگۆیەكی لەبارەی ئەزموونی سیاسی حیزبی ئیسلامی عێراقییەوە لەدوای دایگیركاری ئەمریكاوە بۆ عێراق لەگەڵدا سازدام، بەوپێیەی من ئەمینداری گشتی ئەو حیزبە بووم لەساڵی 2003 بۆ 2004 و لەساڵی 2004 بۆ 2005 یشەوە سەرۆكی ئەو حیزبە بووم و لەساڵی 2005 یشەوە تا ساڵی 2011 سەرۆكی شورای مەركەزی ئەو حیزبە بووم، لەو ساڵانەدا كەوتینە ناو قوڵایی ململانێوە كەبووە هۆی سوودبینینمان و بەگەرمی چووینە ناو سیاسەتەوە، بەڵام سوپاس بۆ خودا ئەمە بە پاڵنەری هەواو هەوەس نەبوو بەڵكو لەژێر ڕۆشنایی نەزەرییەیەكی ئسوڵیدا بوو كە ناومنابوو ( من البلاغ المبین الی السیاسة الشرعیة)یاخود لە وەحییەوە بۆ زەمەن.

چووینە ناو مەجلیسی حوكمەوە پاشان مەجلیسی وەتەنی، پاشان بایكۆتی كۆمەڵەی نیشتیمانی (الجمعیة الوطنیە)مان كرد، پاشان جەبهەی تەوافوقمان دروستكرد و پاشان گواستمانەوە بۆ ناو لیستی تەوافوق، ئەوەی بەدەستمان هێنا لەوێ‌ بەدەستمان هێنا، لەو ڕێگەیەشماندا هەم توشی ڕاستی بووین و هەم چەوتیش.

لەسەروی ئەم ئەزموونانەو ئەزموونی هاوشێوەشەوە لەجیهانی ئیسلامیدا لە دامەزراندنی حیزبە سیاسییەكانەوە بەناوی ڕاشكاوی (ئیسلام)ەوە، گەشتم بەوەی كەبەهیچ شێوەیەك دروست نییە حیزب بەناوی (حیزبی ئیسلامی)یەوە ناوبنرێت و تەنها دەتوانرێت حیزب بەناوی سەردەمیانەوە دابمەزرێنرێت و پاشخانەكەی ئیسلامی بێت، واتە ئەو حیزبانە دەتوانن بەرنامەكانیان بەشێوەیەك دابڕێژن كە لەپێناو بەدیهێنانی گەشەكردن و پێشكەوتندا بێت بەبێ‌ ئەوەی پێچەوانەی بنەماو قاعیدە و مەبەستەگشتییەكان بێت لە شەریعەتی ئیسلامدا و بەڵام ئەو كاتە بە بەڵگەوە درێژەم بەم بابەتە گرنگە نەدا و ئەوانەش كە گوێیان لە بۆچوونەكەم بوو داوایان لێكردم درێژە بەم باسە گرنگە بدەم لەڕێی ئەو ئەزموونە درێژەی لەگەڵ بزووتنەوە ئیسلامییە هاوچەرخەكان هەمە كە نزیك دەبێتەوە لە شەست ساڵ.

لێرەدا بەپشتیوانی خوای گەورە دەستدەكەم بە باسكردنی بۆچوونەكەم لەڕێی ئەم بەڵگانەوەی كە دێت :

1- هەڵگرتنی ناوی (ئیسلام) لە ململانێكانی ئەم زەمەنە ئاڵۆز و ڕێونكردووەی ئێمەدا لەبارەی دینەوە لەڕووی عەقیدە و شەریعەت و ئەخلاقەوە، كۆمەڵێ‌ پێشهاتی زۆر خەتەری لەسەر بونیات دەنرێت، لەبەر ئەوەی ئیسلام بریتییە لە وەحی خودایی، بردنی ئەم وەحییە خوداییەش بەرەو كۆمەڵێ‌ ئیجتیهادی بەشەری ڕۆژانە لەلایەن حیزبێكی سیاسیەوە لە چوارچێوەی ئەو ململانێیانەدا زەرەرێكی گەورەی دەخاتە سەر، كاتێك خەڵك وا تێدەگەن ئەو ئیجتیهادانە بریتین لە خودی دین. لەبەر ئەوەی لە حیزبێكی ئیسلامییەوە هاتوون، ئەمەش وا دەكات كە سوكایەتی بە هەیبەتی ئیسلام بكرێت و ڕێزی ئەو گەورەییەی لە دڵی خەڵكدا نەمێنێت بەهۆی پێكدادانە فكرییە بەردەوام بەیەكدا چووەكانەوە و، زانراویشە كە ڕەچاوكردنی پێشهاتەكان لە پیادەكردنی فەرمانی شەرعدا لەبناغە زانراوەكانی مەبەستەكانی (مقاصد) شەریعەتە

2- پێویستە ئیسلام وەكو سایەیەكی گشتی بەسەر هەموو مسوڵمانانەوە بمێنێتەوە هەرچەندە بارودۆخە كاتی و شوێنییەكان بگۆڕێن و، حیزبە عەلمانییەكانیش بەگشتی دان بەمەدا دەنێن، سەرەڕای ئەوەی كە تەجاوزی حوكمە شەرعییەكان دەكەن جا بەهۆی نەزانییەوە بێت یاخود بە مەبەست، ململانێی سیاسی ڕۆژانە ئەم باسە لای عەلمانییەكان ڕاناوەستێنێت بەڵكو ئاگرەكە خۆشتر دەكات، ئەگەر زیاتر دووری نەخاتەوە لە مەوقیفە لادینییەكانی، لەم كاتەدا زانایانی شەرعی ئەو كەسانەن كە لێپرسینەوەیان لەگەڵدا دەكەن لەبەر ئەوەی سەرپێچی ئەو ئاینە دەكەن كە عەلمانییەكان ئینكاری ئینتیمایانی بۆ ناكەن و بەگشتی ئیمانیان پێیەتی.

3- ئیجتیهادەكانی حیزبی دنیایی لەژێر سێبەری ناوی ئیسلامدا لە كاروبارەكانی ژیاندا بریتییە لە هەڵێنجان لە كۆمەڵێ‌ دەقی جوزئی زۆر بۆ دەرهێنانی بنەما گشتییەكان لە ژێر ڕۆشنایی بنەما و مەبەستەكانی شەریعەتدا، بێجگە لەوەی ئەم باسە كەسانی پسپۆڕ نەبێت تێی ناگەن، ئەوانەی كە ئینتیمایان بۆ حیزبەكان هەیە و خەڵكە ئاساییەكە ئەمە ڕەتدەكەنەوە لە مەیدانی ململانێ حیزبییەكاندا، بوونی ناوی ئیسلام لەسەر حیزب نابێتە ڕێگر لەنێوان ئەواندا و، رێگری لە پیلانگێڕی و كارتێكردن لەخۆیان و سەركردە و سیاسەتەكانیان ناكات.

4- بانگەشەی هەر حیزبێكی ئیسلامی بەوەی كە ئیسلامییە - بەتایبەت لەكاتی داڕوخان و فیتنەدا، جۆرێك لە خۆبەزلزانی بەسەر مسوڵمانانی تردا تێدایە، وەكو ئەوەی سەركردەكانی حیزب بەخەڵك بڵێن ئێوە مسوڵمان نین، بەبێ‌ ئەوەی مەبەستیان ئەوەبێت ئەمە سەردەكێشێت بۆ كاردانەوە لای زۆرێك لەوانەی ئینتیمایان بۆ حیزبە دنیاییەكان هەیە وایان لێدەكات كە بە پلەبەندی دژایەتی خودی ئیسلام بكەن لە مەیدانی ململانێی بەرژەوەندیخوازانەدا لە جێیەكەوە كە مەبەستیان بێت یاخود نا.

5- ئەو هەڵە سیاسی و كۆمەڵایەتی و ئەخلاقیانەی كە حیزبێكی ئیسلامی تێی دەكەوێت و ئەوانی تر ڕەتی دەكەنەوە سەرئەنجام بەرەو ئەو باوەڕە دەڕوات كە ئیسلام ناتوانێت یارمەتی كۆمەڵگە بدات بە چارەسەری بەسوود. ئەها ئەوە ئیسلامییەكانن نەیانتوانی هیچ شتێك بكەن بۆ ئیسڵاحی كۆمەڵگە. كەواتە پێویستە پەنا بەرینە بەر مەزهەبە عەلمانییەكان بەگومانی خۆیان، بەتایبەت بەردەوام ململانێ‌ لە جیهانی سێهەمدا سەردەكێشێ‌ بۆ ڕەتكرنەوەی بۆچوونەكانی بەرامبەر هەرچەندە ئەو بۆچوونانەش ئیسلامی بن.

6- تێگەیشتنی هەڵەی زۆرێك لە گروپ و حیزبە ئیسلامییەكان، لەو ڕووەوە كە تێگەیشتنی قوڵیان بۆ شەریعەت نییە لەگەڵ وردنەبوونەوەیان لە گۆڕانكارییە ئاڵۆزەكانی ژیان، زۆركات بە پێكدادانی خوێناوی كۆتایی دێت، بەڵكو بە تۆقاندنی هەموو كۆمەڵگە كۆتایی دێت. لەڕاستیدا ئەم مەنهەجە نادروستە سومعەی ئەو حیزبانەی ناشرین كردووە و دواتریش بووەتە هۆی ناشرینكردنی خودی ئیسلام، (سەیربكەن چی ڕوودەدات بەناوی ئیسلامەوە و چەند خوێن دەڕژرێت لە جەزائیر و میصر و صۆماڵ و یەمەن و عێراق و مەغریب و پاكستان و ئەفغانستان و ئەندۆنیسیا و وڵاتانی تریش) و هەموو ئەو بزووتنەوە و حیزبانەش هەڵگری ناوی ئیسلامیین و بەتایبەتیش ( الحزب الاسلامی ).

7- ئەوانەی ئینتیمایان بۆ هەر حیزبێك هەیە لەدنیادا بەشێكن لە كۆمەڵگەكەی خۆیان، تیایاندایە دڵسۆزی بیروباوەڕەكانی خۆیانن، لەخزمەتی ئامانجی گەلەكانیاندان و، ئەوانەش بەردەوام كەمینەن و تیاشیاندایە بەرژەوەندیخواز و هەلپەرستن، ئەوانەی ئیستیغلالی بوونیان لەناو حیزبدا دەكەن بۆ بەدەستهێنانی سوودی خۆیان و قەرەباڵخی دەكەن بۆ دەستكەوت، هیچ حیزبێكیش لەم دیاردەیە هەڵاوێر نییە، كاتێك ئەو هەڵگری هەندێ‌ لە نەخۆشییەكانی مرۆڤە، بەرژەوەندیخوازی و هەلپەرستی و پاڵەپەستۆكردن لەسەر بەرژەوەندی شتێكی نامۆ نییە لەناو ئەوانەی ئینتیمایان بۆ حیزب هەیە و، ئیتر كەمێكیش لە ناخپیسی، چنهێنی و چ ئاشكرا، كیانێكی تەواو لەناو دەبات و، خەڵكیش ئەوەندەی چاودێری حیزبە ئیسلامییەكان دەكەن لە ورد و درشتدا ئەوەندە ئاگایان لە حیزبە عەلمانییەكان نییە، هەڵسوكەوتی ئەو لادەر و بەرژەوەندیخوازانەش لەناو ئەو حیزبانەدا كاریگەری لە سومعەی ئیسلامییەكان دەكات لەلای خەڵك، زۆرجا گوێبیستی خەڵك بووین كە بە دڵسۆزی و نادڵسۆزیشەوە وتوویانە (ئەمە چ حیزبێكی ئیسلامییە كە ئەم جۆرە كەسانە تەمسیلی دەكەن!؟ ).

جا بۆ ئەوەی ئیسلامی پاك و ڕوون لەم جۆرە تۆمەتانە بەدوور بگرین، دروست نییە بۆمان ناوی پیرۆزی ئیسلام بخەینە بەر هێرش لەژێر سێبەری ناونانی حیزبەكان بەناوی ئیسلامەوە لەكاتێكدا كە دەتوانین بگەین بەوەی كە دەمانەوێت بەبێ‌ ئەم رێگەیەش، بەتایبەتیش لەم زەمەنە ئاڵۆزەی ئێمەدا.

دەیشتوانین بە هەندێ‌ لە بنەما شەرعییەكان بەڵگە لەسەر ئەمە بهێنینەوە وەكو :

(دفع المفسدة أولی من جلب المصلحة)لابردنی زیانێك لەپێشترە لە هێنانی سوودێك. ئەو زیانەی كە پێشهاتووە و پێشدێت لە بڕینی ناوی ئیسلامی بەسەر حیزبە سیاسییەكاندا زۆر گەورەترە لەو سوودەی كە لەپشتی ئەم ناوەوە بەدەستی دێنین.

یاخود وەكو بنەمای: بەرارود لە نێوان دوو بەرژەوەندیدا (المقارنة بین المصلحتین) كامیان لەپێشترە بۆ ئەوەی سوودی لێ‌ وەربگرین. بەرژەوەندی دامەزراندنی حیزبەكان بەناوێكی مەدەنی و پاشخانێكی ئیسلامییەوە زۆر زیاترە لە بەرژەوەندی ناونانی ئەم حیزبانە بەناوی ئیسلامەوە.

هەروەها وەكو بنەمای (النظر بین المفسدتین أیهما أولی بالترك) ڕوانین لە دوو زیان بۆ ئەوەی بزانین كامیان لەپێشترە بۆ وازلێهێنان. گومانی تێدا نییە بەبۆچوونی من ئەو زیانە گەورەیەی كە لە ئەنجامی ناونانی حیزبەكان بەناوی ئیسلامییەوە بەدەست دێت لەپێشترە بۆ وازلێهێنان، ئەمە بێجگە لەو پێشهاتە ترسناكانەی كە لەسەری دروست دەبێت و پێشتر لێی دواین.

8- واقیعی سیاسی لەزۆرێك لە وڵاتە ئیسلامییەكاندا واقیعێكی عەلمانییە و هەندێ‌ جاریش عەلمانییەتی بێلایەن سەر دەكێشێت بۆ عەلمانییەتی ئیلحادی و، لەو كاتەشدا ئەوانەی سوڵتەیان بەدەستە یاخود داگیریان كردووە ڕێگە نادەن بە دروستبوونی حیزب بەناوی ئیسلامییەوە لەڕێگەی ئەو دەستورانەوە كە بەسەر گەلەكانیاندا دەیسەپێنن، لەم كاتەدا ئیسلامییەكان ناچاردەبن بەنهێنی كار بكەن و، لەباشترین حاڵەتیشدا نیوچە عەلەنی دەبن، ئەمەش سەردەكێشێت بۆ پێكدادان لەنێوان ئەوان و ئەو ناوەندی هێزانەی كە ئەو دەسەڵاتدارانە پشتی پێدەبەستن، ئەو ناوەندانە دەستدەكەن بە گرتن و ڕاوەدونان و ڕێگریكری لێكردنیان بەبیانووی ئەوەی كاری قەدەغەكراو و پێچەوانەی دەستور ئەنجام دەدەن،جا بۆ بڕینی ئەم بیانووە ناڕاستانە، پێویستە حیزبەكان لە بەكارهێنانی ناوی ئیسلامی دوور بخەینەوە، هەتا توانای كاركردنیان هەبێت لە ژێر سایەی مەشروعیەتی دەستوریدا و، بڕینی ئەو بیانووە پوچانە كە كردویانن بە ڕێگر لەبەردەم كاری سیاسیاندا.

دەگونجێ‌ یەكێك بڵێت: كەواتە چی بكەین؟ ئایا واز لە كاركردن بۆ ئیسلام و بانگەواز بۆ پابەندبوون بە شەریعەت و بڵاوكردنەوەی دین لەناو گەلی عێراقدا بهێنین بەم قسانە؟ ئایا ڕێخستنە ئیسلامییەكان هەڵوەشێنینەوە لە زەمەنێكدا كە زەمەنی ڕێكخستنە؟ دەڵێم نەخێر، دیسان نەخێر، چۆن دەگونجێت مسوڵمانی بانگخوازی هۆشیار بە بارودۆخی ئومەتەكەی واز لە كاركردن بۆ چەسپاندنی ئیسلام و سەرخستنی و داڕشتنەوەی فكری ئومەت بە بنەماكانی ئیسلام دەهێنێت؟ !

بەڵام هەر قۆناغێك شێوازێكی هەیە و، هەموو گۆڕانكارییەك لەژیاندا ڕووبەڕووبونەوەی خۆی هەیە و، هەموو ئاڵەنگارییەكیش بەدەمەوەچوونی خۆی هەیە و، كاتێك دەزانین ڕووبەڕووبوونەوەیەكی ڕاستەقینە هەیە لەلایەن زلهێزەكانی جیهانەوە بەرامبەر ئیسلام و بانگەشەكارانی، هێز و دەسەڵات و پارە و زانست و پیلان و جووڵەپێكردنی سەركردە مسوڵمانەكانیان بەدەستە و، كۆمەڵە فیكری و سیاسی و دامەزراوە بازرگانی و كۆمەڵایەتی و ڕۆشنبیری و پەروەردەییەكانیان لەناو گەلانی مسوڵمانی دواكەوتوو و نەزاندا هەن، كە كاروباری ئیسلام و جێبەجێكردنی شەریعەتەكەی گرنگ نییە بەلایانەوە. بۆیە پێویستە بجوڵێین، هەرچەندە لەچوارچێوەی بەرنامەیەكی گشتگیری وادابین كە هەموو شتێك قوت بدات و سەدان مانگی دەستكردی ئاسمانی لەژێردەستدا بێت كە پیلانی شەیتانە ئینسان و جنۆكەكان بڵاوبكاتەوە بە باڵی ڕاگەیاندنی خوێنراو و بیسترا و و بینراوەوە، بەڵام دەبێت ئەم جووڵەیە بە ئاگایی و زیرەكانە بێت.

كەواتە لەم حاڵەتەدا پێویستە لەسەرم بیر لە چۆنێتی ڕووبەڕووبونەوەی شەپۆلی دژایەتی بەرامبەر بە هەموو ئیسلامییەك كە بە عەقیدە و شەریعەت و ئەخلاق و شارستانییەتی و مێژووەوە، ئیسلامییە بكەمەوە و، بیر لەوەش بكەمەوە چۆن دەتوانم بانگەواز و براكانم لە خراپەی ئەو كەسانە بپارێزم كە لە ڕوخاندن و وێرانكاری لە ناوخۆ و دەرەوەدا تێرنابن.

لەڕاستیدا هەندێ‌ لە برایانمان لە وڵاتە عەرەبییەكان لەم ڕاستییە گەیشتوون كە بریتییە لە كاروجوڵە و ڕێكخستن لەژێر كۆمەڵێك ناوی مەدەنی و بە زاراوەی سەردەمییانە بەڵام بە پاشخانێكی ئیسلامییەوە، حیزبی داد و گەشە لە مەغریب و توركیا و، بزووتنەوەی كۆمەڵەی ئاشتی لە جەزائیر و، نەهزە لە تونس و، كۆمەڵەی چاكسازی لە یەمەن، ئەمانە بەرەوپێش چوون بەڕووی كۆمەڵگەدا بە كۆمەڵی بەرنامەی كراوەی هاوسەنگەوە بەبێ‌ باسكردنی ناوی ئیسلامی.

لێرەوە داوای گۆڕینی ناوی حیزبە ئیسلامییەكان دەكەم بەناوی هاوچەرخیی خۆشەویست لای خەڵك، كە هەڵگری واتای دادپەروەری و ڕەوشتی بەرز و نیشتیمانیبوونی ڕاستەقینە بدات و، پاشخانێكی ئیسلامیی كراوەی هەبێت لە چوارچێوەی سنوەرەكانی شەریعەتی ئیسلامیدا بەم شێوەیەی خوارەوە :

أ- بەرنامەی حیزب بگونجێ‌ لەگەڵ ئیسلامدا، بەدیهێنەری مەبدەئەكانی بێت لە بەدەستهێنانی دادپەروەری و ئازادی ڕێكخراو و مافەكانی مرۆڤ و چارەسەری كێشەكانی بەردەم گەشەكردن و ئیسڵاحی كاروبارەكانی ئافرەت و بەئاگاییەوە چوون بەرەو سەرخستنی زوڵملێكراوان و پێشخستنی زانستی هاوچەرخ و، شتانی تریش لە ڕووی گۆڕانكارییەكانی ڕۆژگاری تازەوە و ئەو بارودۆخانەی كە دەخرێنە بەرچاوی دامەزراوە ڕۆشنبیری و ڕاگەیاندنەكانەوە.

ب- خستنەڕووی بۆچوونەكانی حیزب و بەرنامە كاتییەكانی لەبەردەم زانایانی ڕاستگۆ و ڕۆچوو لە زانستە شەرعییەكان و تێگەیشتوو لە گۆڕانكارییەكانی ژیانی پێشكەوتوو، لەپێناو دابەزاندنێكی دروستی دەقە شەرعییەكان بۆ سەر واقیعی ژیان و پێشهاتە تازەكان.

هەموو ئەمانە لەژێر تیۆریای بارودۆخی هەنوكەییەوە دێت لە شەریعەتی ئیسلامدا،كە ئێمە ئەمڕۆ زۆر پێویستمان بە جێبەجێكردنی هەیە.

بەڵام بۆچی بارودۆخی هەنوكەییمان؟

1- لەبەر ئەوەی سەرۆكایەتی جیهان لەڕووی سەربازی و فیكری و زانستی و ئابوری و كۆمەڵایەتی و ڕاگەیاندنەوە بەدەستیمسوڵمانان نییە،بەدەستی خەڵكانی ترە لە خاوەن مەزهەبە مادییەكان و لادینییەكان لە شارستانێتی هاوچەرخ و بنكە نهێنی ئاشكراكاندا.

2- ئەم جیهانە بەهێزە لەئاشتیدا نییە لەگەڵ ئێمەدا بەڵكو دوژمنمانە لەژێر سێبەری تیۆریای پێكدادانی شارستانییەتەكانەوە، پلان دادەڕێژێت بۆ كۆتاییپێهێنانی هەر هەستانەوەیەكی ئیسلامی ڕاستەقینە.

3- ئاراستەكردنی سیاسەتەكانی جیهانی ئیسلامی لەڕێگەی زاڵبوون بەسەر كاربەدەست و ناوەندەكانی بڕیار و ناوەندە ئەمنییەكان، بۆ فێڵكردن و بەبێ‌ هیچ گۆڕانكارییەكی ڕاستەقینە لەلایەن گەلانی مسوڵمانی سەركوتكراوەوە لەژێر پێلەقەی دوورخستنەوە و چەوساندنەوە و زوڵمكردن.

4- ئەوەشی كە دەبێتە یارمەتیدەر لەسەر ئەمەی سەرەوە، نەبوونی ئاگاییە لەلای زۆربەی مسوڵمانان، چونكە دیندارییەكەیان تەقلیدییە، نەك دیندارییەكی ڕەبانی ڕاستەقینە.

5- زۆربەی نوخبە لەجیهانی ئیسلامیدا عەلمانی یاخود بێ‌ ئینتیمان، بەرهەمهێنەری بۆچوونە دوژمنكارانەكانی خۆرئاوان بەرامبەر بە مسوڵمانان و، لەبەر ئەمەش نەیانتوانیوە لەسەردەمی نوێی هەستانەوەداپێشڕەوی ئومەت بكەن بەرەو گەشەكردنێكی ئیسلامیانەی پێشكەوتووی گشتگیر، لەبەرئەوەی بەفیكری خۆرئاوا خۆی ڕووبەڕووی فیكرەكانی دەبنەوە.

كاری ئیسلامی بۆ گەشەپێدانی جیهانی ئیسلامی و گێڕانەوەی جڵەوی دەستپێشخەری لە ئاراستەكردن و ئاگاداربوون، پێویستە بە قۆناغبەندی و نەخشە بۆكێشراوییەكی زیرەكانە بێت و، كۆكەرەوە بێت لەنێوان ڕۆچوون لە تێگەیشتنی شەریعەت و زانیاری ورد لە پێشكەوتنی كۆمەڵگەكانی خۆمان و كۆمەڵگەی جیهانی و ئەو مەوقیفە سیاسیانەی كە ڕووبەڕوومان دەبێتەوە و لەدژمانە، بەتایبەت بڵاوبوونەوەی توندوتیژی خوێناوی بەناوی ئیسلامەوە زەرەری زۆری پێگەیاندوین لەهەموو جیهاندا.

دەگوجێ‌ یەكێك بڵێت :

ئەگەر هاتوو حیزبێكی سیاسیمان بەناوێكی نائیسلامییەوە دروستكرد و، ئەم حیزبەش كاریكرد بۆ چارەسەركردنی كێشەكانی كۆمەڵگا و، چووە ناو مەیدانی ململانێ‌ سیاسییە ڕۆژانەكانەوە، ئەوە كێیە كە خەمی بانگەواز بۆ ئیسلام و بڵاوكردنەوەی دینداری ڕاستەقینە لەكۆمەڵگەدا و داڕشتنەوەی تاك و خێزان و كۆمەڵ لەسەر بناغەیەكی ئیسلامی هۆشیار دادەڕێژێتەوە؟

دەڵێم :

دەگونجێت بگەین بەم ئامانجە بەرزانە لەڕێگەی بنیاتنانی دامەزراوەی ئیسلامی جۆراوجۆرەوە بە بوونی پسپۆڕی جیاوازەوە كە هەوڵەكانیان بڕژێتە ناو پرۆسە بانگخوازییەكەوە بۆ دروستكردنی نەوەیەكی مسوڵمان، توانای ئەوەی هەبێت یارمەتی حیزبێكی مەدەنی پاشخان ئیسلامی بدات، بەڵكو تەنانەت دەشتوانێت یارمەتی حیزبە عەلمانییەكانیش بدات بە كەسانی پاك و دڵسۆز، مسوڵمان، ئەو حیزبەش بە قۆناغبەندی لە ناسنامەی ئیسلامی نزیك بكەنەوە و تا كەم كەم پێچەوانەی مەسەلە چەسپاو و قەتعییەكانی ئیمان و تەشریع بڕیار نەدەن.

بەم شێوەیە دەتوانین لەكۆتایدا بگەین بە دەرككردنی واتای (وحدة)ی ئومەتێكی پاڵفتە، كۆتایش بە ململانێ‌ دێت لەنێوان ئسلامی و عەلمانییەكان كە ئەم ململانێیە هۆكارێك بووە لەهۆكارەكانی دواكەوتنی ئومەت لە چەرخی تازەدا.

وآ‌خر دعوانا أن الحمد لله ربّ العامین

تێبینی/ سایتی هاوسانی به‌رپرس نییه‌ له‌ بۆچوونی نووسه‌ر.

تاگەکان    
ئیسرائیل هاوڕەگەزخوازی ڕەزا بابایی ئایا سۆفیا کتێبی هاوسانی شیرک ئەیاد قنێبی ڕانانی کتێب زانکۆ فێمینیزم ژن ئەنیمی نوێژ پارەی ئیلیکترۆنی فەڵەستین
فیکر
2017-07-08 کۆمێنت 10 خولەک بۆ خوێندنەوە 1778 جار بینراوە
بابەتی زیاتر
سەرجەم مافەکانی پارێزراوە بۆ وارگەی هاوسانی . Copyright 2024 - hawsani.org © Developed by Kurdsoft
×
هاوسانی