ئێستە ڕوونە لات کە هۆکارى پاداشت و سزا تەنها بریتییە لەو مەبەستەى کە لەدڵدا جێگیر بووە، نەک بەتەنها ئەو هەڵسوکەوتانەى کە لەئەندامەکانەوە دەردەکەون. ئەوەش دەزانى کە کەلەڕەق و خۆبەزلزانەکان بەسەر خوادا، لە بەرانبەر ئەو هەموو ئاگادارکردنەوە و ئامۆژگارییانەشدا، هێشتا بەڵێنی بەردەوامبوونى ئەو تەحەدا هەمیشەییەیان لەسەر کوفر و ئینکارى بە خۆیان داوە. (ئەوەش زانراوە کە بڕیارى بەردەوامبوون بە حساب و ئەندازەى ئەوان هاوتاى مانەوە و هەتاهەتاییبوونە، لەکاتێکدا ئەوە بڕیارێکى کراوەیە و ماوە و سنوورێکى دیاریکراوى نییە لاى ئەوان.)

دەڵێم: ئەگەر هەموو ئەمانەت لاڕوون و ئاشکرایە، ئەوە لەڕاستیدا بەهەتاهەتایى هێشتنەوەى ئەوانیش لەسزادا لەلایەن خواى پەروەردگارەوە دادپەروەرى ڕەهایە، هەر وەک چۆن بڕیارى هێشتنەوەى هەمیشەیى ئەو بەندانەش لە بەهەشتدا کە هەموو ژیانى خۆیان _جا کورت بێت یاخود درێژ_ تەرخان کردووە بۆ باوەڕهێنان پێى و گوێڕایەڵ بوون بۆى، بریتییە لە دادپەروەرى ڕەها.

کەلامى خواى پەروەردگار کە وەڵامێکى تەواو و کۆکەرەوە و ڕێگر (جامع و مانع)ى هەیە لەبارەى ئەم گومانەو کلکەکانییەوە بێ نیازمان دەکات لەوەى کە من ڕوونم کردەوە. خواى گەورە دەفەرموێت  دةفةرمويَت  [ ولو ترى إذ وقفوا على النار فقالوا يليتنا نردُّ ولانكذب بئايت ربنا ونكون من المؤمنين, بل بدا لهم ماكانوا يخفون من قبل ولو ردّوا لما نهوا وإنهم لكذبون ](الأنعام: ٢٧ – ٢٨). واتە:جا ئەگەر ئەوانە ببینى (لەقیامەتدا) لەسەر لێوارى دۆزەخ ڕاوەستێنراون (بەدەم حەسرەت و ئاه و ناڵەوە) دەڵێن: خۆزگە جارێکى تر بیانگێڕاینایەتەوە بۆ دنیاو (لەم سەرئەنجامە شوومە ڕزگارمان دەبوو،) ئەوسا هەرگیز نیشانە و بەڵگە و ئایەتەکانى خوامان بەدرۆ نەدەزانى و، باوەڕى بەتینمان پێى دەبوو... نەخێر ڕاست ناکەن و بڕوا ناهێنن، بێگومان ئەوە ئاواتێکى ئەستەمە، هەموو ئەو کار و کردەوە و پیلانانەى کەپێشتر دەیانشاردەوە ئێستا وا ئاشکرا بووە بۆیان، خۆ ئەگەر بگێڕدرێنەوە بۆ دنیا ئەوە هەر دەستدەکەنەوە بەو کاروکردەوانەى کە جاران دەیانکرد، بەڕاستى ئەوانە هەر درۆ دەکەن و درۆزنن.

کەواتە سزاى هەتاهەتاییبوونى ئەشکەنجە بۆ ئەوانە لە لایەن پەروەردگارەوە، لە بەرانبەر بڕیارى خۆبەزلزانى و لوتبەرزییانەوەیە بەرانبەر بە هەق، جا ئیتر هەرچەندە بژین هەروا ئەبن.

ڕەنگە یەکێک بڵێت: بەڵام محمد(صلى الله عليله وسلم)  وتەى پێچەوانەى ئەمەى هەیە کە تۆ باستکرد. لە فەرموودەى سەحیحدا هاتووە دەڵێت: "من هم بحسنە فلم یعملها کتبت له حسنە،ومن هم بحسنە فعملها کتبت له عشرا إلى سبعمائە. ومن هم بسیئە فلم یعملها لم تکتب له، ومن هم بسیئە فعملها کتبت له واحدە"(متفق علیه). جا ئەگەر بەپێى نییەت بووایە، ئەوەى ویستى چاکەیەکى هەبوو و، دواتر نەیکرد، شایەنى ئەوە نەدەبوو کە پاداشتى چاکەیەکى بۆ بنوسرێت کە ویستوویەتى، بەڵام نەیکردووە. دیسان ئەوەشى نییەتى خراپەى هەبووە، شایەنى ئەوە بوو کە سزاى خۆى وەرگرتایە ئیتر ئەگەر خراپەکەى ئەنجام دابێت یاخود نا، چونکە ئەو نییەتەکەى هەر هەبووە.

وەڵام: لەڕاستیدا ئەم فەرموودەیە بەڵگەیەکى زۆر ورد و باشە بۆ ئەو قسانەى پێشوو کە باسکران و بەهیچ شێوەیەک دژایەتى لەگەڵیاندا نییە، چونکە مەبەست لەو کەسەى کە چاکەیەک بەدڵیدا دێت و پاشان نایکات، ئەوە کەسێکە کە زروف و بەربەستەکان ڕێگر بووە لە بەئەنجام گەیاندنى ئەوەى بە دڵیدا هاتووە. بۆیە نییەتەکەى بەردەوامە و شایەنى ئەو پاداشتەیە کە پێغەمبەرى خوا (صلى الله عليله وسلم)  باسى کردووە. مەبەستیش ئەوە نییە کەسێک نییەتى کردنى کارێکى هەبآ و پاشان نەیکات کاتێک نەفسى بە سەریدا زالڕ دەبێت و لەنییەتەکەى پاشگەز دەبێتەوە. مەبەست لەو کەسەیش کە نییەتى کردنى خراپەیەک دێنێ و خراپەکە ناکات ئەوەیە کە لە ترسى خوادا وازى لێ دەهێنێت، نەک مەبەست ئەوەبێت کەهەوڵى خراپەکە دەدات بەڵام شتێک دەبێتە بەربەست لەبەینى ئەوو خراپەکەدا لە دەرەوەى نییەتەکەى. کەواتە لەم فەرموودەیەدا نییەت حوکم دەکات، بەڵکو نییەت خولگە و چەقە. لەبەر ئەمەیش هەر لە فەرموودەدا جێگیر بووە کە کەسێک فەقیرێک ببینێ پێویستى بەپارەیە و ئەمیش نەیبێت ئەو بڕەى بداتێ و، تەمەننا بکات کە ئەو بڕە پارەیەى هەبووایە و پێى ببەخشایە ،  وەکو ئەوە وایە ئەو پارەیەى پێشکەشى ئەم فەقیرە کردبآ. لەڕاستیدا خواى گەورە پاداشتى ئەم سووربونەى بۆ هەڵدەگرێت، هەرچەندە ئەم نەیتوانیوە ئەو پارەیەى بۆ دابین بکات. ئەو کەسەیش کە نییەتى کارێکى خراپ دەهێنێ بەڵام ڕێگرێکى مادى و جەستەیی بۆ دروست دەبێت کە بیکات، خواى گەورە سزاکەى هەڵدەگرێت بۆ ڕۆژى قیامەت، مەگەر ئەوەى چاوپۆشى لێ بکات و لێى خۆشبێت، دەرگاى چاوپۆشى و لێخۆشبوونیش کراوەیە بۆ هەرکەسێک کە لەسەر ئیمان بە خوا بمرێت و دڵى ئاوەدان بێت بەئیمان، ئەمە لە کاتێکدا لەسەر زمانیشى نەیشارێـەوە بەهۆى غرور و ئینکارییەوە.