كار و ژین
نووسینی: لارس سڤێندسن
وەڕگێڕانی له فارسییه‌وه: شڤان ئیبراهیم
خاڵی هاوبەشی نێوان من و فەیلەسووفی ناوداری زانست(پاوڵ فایرابێند)، ئەوەیە كە بە منداڵی، هەردوك لە وەڵامی "كە گەورە بووین دەمانەوێت ببینە چی؟"دا یەك قسەمان كردووە: "دەمەوێت خانەنشین ببم!" ئاخر حاڵی خانەنشینانم وا دەهاتە پێش چاو، كە دایم خۆشی دەگوزەرێنن و بۆ خۆیان پاڵیان لێ داوەتەوە و كارێكی ئەوتۆ ناكەن، لەولایشەوە دەمبینی ئەوانەی مژووڵی كارن، بەبێ هیچ هەڤیازییەك لە ڕاكەڕاكە و پەلەپەلدا بوون. وەختێ پێیان گوتم بۆ خانەنشینی دەبێت ساڵانێك كار بكەم، تەواو بێخوڵق و قەڵس بووم، فایرابێند لە كۆتایی ژیننامەكەی خۆیدا (كاتكوژی) نووسیویەتی: "وا لە كۆتاییدا بە خەونی منداڵیم گەیشتم، من خانەنشین كرام" (1995: 168). بەڵام دیسان ئاخی هەڵدەكێشا، ئەمجارە ناڕەحەتی ئەوە بوو كە ڕووگە و ئامانجێكی دیاری لە ژیاندا نییە و نازانێت لەگەڵ ئەم ئازادییە ناكاوەیدا چ بكات. خۆم سی دانە ساڵم ماوە بۆ خانەنشینی و، ئەم ماوەیەیش هێند درێژ و زۆرە، كە من ئەمێستا هیچ وێنایەكی ڕوونم بۆ ئەوسەری نییە. هەڵبەتە ماوەماوە بیر دەكەمەوە و دەڵێم خۆزگە چیی دی پێویست نەدەبوو تەنیا یەك ڕۆژی تریش كار بكەم! بەڵام لەم قسەیەم بە گومانم و دەزانم زوو بێ حەوسەڵە و ماندوو دەبووم.
جێرمی بێنتام گوتی: "هەركات كار بە مانای دروستی خۆی ڕەچاو بكرێت، ئیدی عیشق بۆ كار یان دڵدان بە كار دەربڕینێكی دژهەڵگرە" (104: 1983). خۆ دەكرێت كاری خۆمان خۆش بوێت، بەڵام ئەمەیش بەڵا و گرفتێكی گەورەیە، پەیوەندیمان لەتەك كارماندا لەوەیە هێند توندوتۆڵ ببێتەوە و بگاتە ئاستێك، كە شتگەلی فرە بەبایەخترمان پێ فەرامۆش بكات. ئەمەم ئەزموون كردووە و بۆتان باس دەكەم، ساڵانێك هەبوو نێوانی من و كارەكەم لە هەر شتێكی تر خۆشتر بوو _لانی كەم بە چاوگێڕانێك بە ڕابردوو و ئەوەی پێشووتر گرنگیم پێدەدا، وا دەردەكەوت_، بەڵام ئەوكات ئەم پەیوەندییە بەهێزەم درك پێ نەدەكرد. ئەم داستانەم بە وەرگرتنی زه‌ماله‌یه‌كی خوێندنی باشی چوارساڵە دەستیپێكرد، تا لەو ماوەیەدا لێكۆڵینەوەیەك لەبارەی بیردۆزی ڕاڤەی كانتەوە بنووسم، زۆرم خۆ ماندوو كرد بۆ ئەم پرۆژەیە؛ هێندم تەقەلا دا تاوەكو توانیم چەند مانگێك پێش تەواوبوونی مووچەی زه‌ماله‌كه لە كارەكە ببمەوە، بە خۆمم گوت؛ ئەمە خۆیەتی! ئێستا كاتی هاتووە چەند مانگێك چێژ لەم بەتاڵییەم ببەم. بەڵام كێشە لەوەدا بوو، ئەم بەتاڵی و تەواو بێكاربوونەیش زۆر زوو بۆ وەڕەزییەكی پڕووكێنەر گۆڕا، بەجۆرێك سست و خاو بوومەوە، ناچار بەس بۆ دەربازبوون لەم هەستە پووچە، كتێبێكم دەربارەی وەڕەزی و بێتاقەتی نووسی، دواتر خۆیشم لەو پێشوازییە گەرمەی خەڵكی بۆ كتێبەكە واقم وڕما، ئەمەیش سەریكێشا بۆ ئەوەی هێند سەرگەرمی دیمانەی ئەملاوئەولا و وتاردان ببم كە كاتم بۆ بێتاقەتبوون نەمێنێت. هەڵبەتە ئەمەیش تا وەختی ڕاهاتنم وەل چاوپێكەوتن و گەشتەكانم بەمەبەستی وتاردان درێژەی هەبوو و، كەمكەم لەوانەیش جاڕز و بێتاقەت بووم.
ئیتر هەموو خولیام بوو بەوەی لە پشتی مێزەكەمەوه لە ماڵێ دانیشم و یەك دوو كتێبی تر بنووسم، دووبارە بە سەختی دەستم دایەوە كار و، لە ماوەی پێنج ساڵدا حەوت كتێبم نووسی و بڵاوم كردنەوە، هەروەها لە زانكۆدا وەكو مامۆستا كارێكی نوێم دەستپێكرد و، بوومە سەرنووسەری گۆڤاری فەلسەفەیی نەرویج و، پێشكەشكاری بەرنامەیەكی ڕاستەوخۆی گفتوگۆیی لە تەلەفزیۆنی میللیدا، حەفتانەیش لە دەرەوەی زانكۆدا وتارم دەدا و، سەرگوتاریشم بۆ یەكێك لە ڕۆژنامەكانی وڵات دەنووسی و، چەند دیمانەیەك و بڕێ كاری تری لەم بابەتانەیشم هەمیشە هەبوو.
ئەوە وەك بڵێی وەسفی كەسێكی هۆگرە بە كارەكەیەوە، گرفتەكە لەوەیدا بوو، ئەگەرچی گشت ئەو چالاكییانە تا ئەندازەیەكی زۆر دڵخۆشكەر بوون بۆم، بەڵام كاریش-_وەك زۆربەی دیاردەكانی تر_ دیارده‌یه‌كه به لێهات و وه‌ده‌یه‌كی سوودارەوه، كاری زۆر وام لێ دەكات كاتێكی كەم بۆ خێزان و دۆستانم تەرخان بكەم، كەچی ئەوان زۆر زیاتر لە هەموو ئەو كارانەی ئەنجامم دەدان بۆم گرنگترن. لەو ساڵانەیشی كە ئالوودەی كار بووبووم، هێشتا باوەڕم وابوو كە بایەخم زیاتر بە دەوروبەرەكەمه تاوەكو ئیشەكەم، وەلێ لەو شتانەی كە ڕۆژانە ڕاستەكی گرنگیم پێدەدان پێچەوانەكەی بەدەردەكەوت، تا لە بەئاگاهاتنەوەیەك و ساتێكی شهوودیدا _ڕاستیتان بوێت ئاوا ساتگەلێك لە ژیانی مندا زۆر كەمن و دەگمەن دێنە سۆراخم_ تێگەیشتم كە دەبێت لەو فشارە زۆرەی كارەكەم كەم بكەمەوە. وازم لە كاركردن نەهێنا، بەڵام بە كەمتر ئیشكردن تا ئەندازەی تۆزێك زیاتر لە كاتی ئاساییی كاری قایل بووم، هەنووكەیش هەر وام و زۆر خۆشحاڵم بەم دۆخە، هەڵبەتە هێشتا خووی كاریی پرۆتستانتی لە قوڵایی زەینمدایە و، ئەگەر بڕیار بووایە كەمتر لەمەیش كارم بكردایە، ئەوا بە توندی هەستم بە تاوان دەكرد. هێشتا كاركردن بە لای منەوە گرنگە، لێ چیی دی نامەوێت ڕێگەی پێ بدەم شتانی دیكەی ژیانم بخاتە ژێر كاریگەریی خۆیەوە.
ئەم جۆرە ڕوانینە، لە بازاڕی كاریی ئەمڕۆدا باو نییە و من ناكاتە كرێكارێكی خوازراو، كرێكاری نموونەیی و تەواو دڵخواز كەسێكە (بێ سەرئێشە) بێت، ئەم زاراوەیە تا ڕادەیەك تازەیە و، جاری یەكەم لە نووسینێكی ساڵی 1999دا دیتم:
هەموو شت خێراتر بووە، كرێكاری (بێ سەرئێشە) خوازراوترن كارمەندە، پێدەچێ لەو كەسەی بەدوای كاردا دەگەرێت بڕێك بە گاڵتەوە بپرسن:(ڕێژەی سەرئێشە)ت چەندە؟ بۆ نموونە، شوێنی كار سەعاتێك لە شاری سانفرانسیسكۆوە دوورە، بۆ ئاپارتمانێك كە لە ناو شاردایە، یەك یەكەی سەرئێشە دانراوە. هاوسەرگیری؟ ئەمیشیان یەكەیەكی تری سەرئێشەیە. منداڵ؟ بۆ هەر منداڵێك نیو یەكە... (Bronson 1999)
كارمەندی بێ كێشە، گەنج و سەڵتە، منداڵی نییە، بەرپرسیارێتیی بەرانبەر دایك و باوكی پیری نییە و، دەتوانێت بەگوێرەی داوای كۆمپانیا كاتی زیاتریش كار بكات، كرێكاری بێ سەرئێشە كەسێكە دەتوانێت خواستەكانی كۆمپانیا لە پێشی هەر شتێكی ترەوە دابنێت، لەولاوە كۆمپانیایش بۆ ئەم ئامانجە هاوكاریی دەكات. ئەوەتا ئەو كۆمپانیایانەی خزمەتی زۆرتر پێشكەشی كارمەندانیان دەكەن تا زیاتر كاتی بەتاڵیان بۆ پڕبكەنەوە، ژمارەیان لە زیادبووندایە. خزمەتگوزارییەكانیش لە جۆری هۆڵەكانی لەشجوانی، خۆراكی ئامادە و پاككردنەوەی ماڵاندان، لەم ڕێگەیەوە چاوەڕوان دەكرێت كارمەندان كۆمپانیا بكەنە ژینگە و شوێنی یەكەم و سەرەكیی مانەوەیان، دەبێت بزانین ئەم خزمەتگوزارییانە زیاتر بۆ كاركەرانی باڵای هاوشێوەی بەڕێوەبەران و ئیشكەرانی چینی ناوەندە و، كەمتر بە كرێكارانی سەرەتایی دەگات.
ناتوانین بڕوا بكەین كە كۆمپانیا لە دڵسۆزی و نیازی چاكەوەیەتی ئەم خزمەتانە پێشكەش دەكات، باسەكە ئەوەیە، ئاوا كارمەند دەتوانێت چەند كاتژمێرێك زیاتر لە شوێنی كاردا بمێنێتەوە و، بەمەیش ڕیژەی بەرهەم بەزر دەبێتەوە، كۆمپانیای وریا زیاتر بیری لای كارمەندەكانییەتی، چون لە ئەنجامدا بە قازانجی خۆی دەشكێتەوە. خۆ ئەنجامدانی كارێك تەنیا لەبەر ئەوەی دواتر سوودەكەی بخۆی، ئیشێكی تەواو ڕەوایە، لێ دەبێ دەربارەی بزوێنه و پاڵنەری سەرەكی ڕاستگۆ بین.
تەنانەت دەكرێ بێژین، كارمەندی (بێ كێشە)ی نموونەیی نابێت هاوڕێكانی لەدەرەوەی كارەكەیدا بن، چون بەمجۆرە هەندێك لە كاتی گرانبەهای كۆمپانیا بەهەدەر دەڕوات. زۆر باشترە ئەگەر هاوڕێیانی كارمەندێك هەمان هاوكارەكانی بن، بەڵام بە گوتەی تیم لە زنجیرەی تەلەفزیۆنیی (نووسینگەی كار)دا؛ هاوكارانمان دایم هاوڕێ نزیكەكانمان نین:
هاوكارانی تۆ كۆمەڵێكن كە هاوێژراویتەته نێویانه‌وه، مەبەستم ئەوەیە كە تۆ نایانناسیت و هەڵبژێردراوی خۆت نەبوونە، بەم حاڵەوەیش دەبێت لە دۆستان و خێزانەكەت زیاتر كاتیان لەگەڵدا بەسەربەریت، لە كاتێكدا تەنیا شتی هاوبەشتان پێكەوەبوون و هاتوچۆیە بۆ ماوەی هەشت سەعات لە ژوورێكدا. (Gervais and Merchant 2003)
هەڵبەتە ئەم كاتە بۆ كارمەندی (بێ سەرئێشە)ی نایاب، پانزە كاتژمێرە لە ڕۆژێكدا.
نەمانی جیاوازیی نێوان كار لەگەڵ سەرگەرمی و بەتاڵیدا، دەتوانێت كار بگۆڕێت بۆ تەوەرێكی هێند سەرەكی، كە ئەودوای ژیان بەدەوری خۆیدا بچەرخێنێت، ئیدی كار دەبێتە ماڵی دووەم یان تەنانەت جێگەیەك كە هەستی ئاسوودەیی زیاتر لەوێدا دەست دەكەوێت.
كار دەتوانێت بەشێكی فراوانی ئه‌و مانایه‌مان بە دیاری لەتەك خۆدا بۆ بهێنێت كه له ژیاندا پێویستمان پێیه‌تی، ئەگەر هەر بەڕاست وا خەیاڵ بكەین كە ئاوا كارێكمان هەیە، ڕەنگە سەربكێشێت بۆ ئەوەی چیی دی پرسە ڕاستین و گرنگەكانی ژیان نەبینین. ئەمەی كە یەك چاوگی مانابەخش بە ژین، هەموو پانتایی ژیانمان داگیر بكات، بەڕاستی چشتێكی ترسناكە. بە لەبەرچاوگرتنی گرنگی و بایەخی كار بۆ هەستی خۆسەلماندن و ئامانجداری لە ژیان و گەیشتنە لوتكە لە لایەك و، لە لایەكی تریشەوە زێدەڕۆیی تێیدا و گلێربوونەوە لەو لوتكەیە، نێوانی ئەم دووە تەنیا هەنگاوێكە و، نابێت باوەڕ بەم گوتەیەی تۆماس كارلایل بكەین:
خۆشبەخت كەسێكە كە كاری خۆی دۆزیوەتەوە، ئیتر مەهێڵن بەدوای خۆشبەخیی تردا بگەڕێت، چیی دی ئەو كارێكی هەیە، ئامانجێكی هەیە بۆ ژیان، ئەو خۆی دۆزیوەتەوە و لەسەر ئەو كارەی بەردەوام دەبێت. (197: {1843} 1965)
من وای چاكتر دەبینم بڵێم؛ بەدبەخت ئەو كەسەیە كە وا دەزانێت لە ژیاندا هیچ شتێكی گرنگتر لە كار نییە.
ئەگەر ئامانجی ئێمە لە ژیاندا گەیشتن بە خۆشبەختی بێت، هەروەها ئەو داوایەی ئەرستۆ كە دەڵێت خۆشبەختی تەنیا شتێكە لە زاتی خۆیدا بە ئامانجی دادەنێین، دروست بێت؛ ئەوا ڕەنگە كار لە گەڕانمان بەدوای خۆشبەختیدا ڕۆڵێكی گرنگ بگێڕێت، بۆیێ گرنگە ئاگادار بین كە كرێی زیاتر و به‌رزه‌مووچە لە كاردا، تێكڕا ڕۆڵێكی زۆر كەمیان لە خۆشحاڵكردنی گشتیی مەدا هەیە، وێدەچێ خاسێتیی ناوەكیی كار زۆر لە تایبەتمەندییە دەرەكییەكانی چاكتر بێت، وەلێ لەوانەیە تەفرەی تایبەتمەندیی ناوه‌كیی كار بخۆین و، هەر لێرەوەیشە كە تووشی گرفت دەبین، چون لەم حاڵەدا كارەكە ئەندازەبەدەر ڕازیمان دەكات، ته‌نانه‌ت له ژیانی كاریی لخیز و به‌شبه‌شی ئه‌مڕۆیشدا، هێشتا كار له چه‌ندین ڕووه‌وه لەچاو فرە شتی تری ژیانمان جێگیرتر و جێمتمانەترە. بۆ نموونە؛ بەگوێرەی ئامار، ئەگەری تەڵاقمان زۆر بەرزترە لە ئەگەری قاودرانمان لە كارێك. كار لەچاو هاوسەردا چاوەڕوانییەكی ئەوتۆی لێمان نییە، لانی كەم ئەمە بۆچوونی ساموێل پیپسه و، ئەمەی لە ڕێكه‌وتی 7ی نۆڤەمبەری 1668 لە دەفتەری یادەوەرییەكانیدا نووسیوە:
لە خەو هەستام و تەواوی ڕۆژەكەم لە نووسینگەدا بەسەر برد، دوای نانی ئێوارەیش هەروا و، تا درەنگانێك سەرقاڵی كار بووم، ئەمەم لە چوونەوە بۆ ماڵ و دەمەقاڵەكردن لەگەڵ ژنەكەمدا لا باشترە. (159: 1999 Thomas)
هۆگری و گیرۆده‌بوونی پیپس بە كارەوە قسه‌ی سەر زاری هەمووان بوو.
زاراوەی (هۆگربوون بە كار) داهێنراوی قەشەیەكە لە ساڵی 1968 بە ناوی ڤین ئی. ئۆتس، خودی ئۆتس نووسەرێكی كۆشا و قەشەیەكی باپتیست بوو، لە ژیاندا كاتێكی كەمی بۆ خێزانەكەی تەرخان دەكرد، ڕۆژێك كوڕە پێنج ساڵەكەی بۆ بینین و چاوپێكەوتنی داوای كاتی لێ دەكات، لێرەیە كە ئۆتس بە ئاگا دێتەوە و تێدەگات بە هەڵە ڕێچكەی ژیانی هەڵبژاردووە، لە ساڵی 1971دا كتێبێكی بە ناونیشانی(ددانپێدانانەكانی هۆگربوویەك بە كار)ی بڵاوكردەوە و، ئەم زاراوەیەی بە هەمووان ناساند. ئەم كابرایە هیچكات سەرمەشقێكی باش نەبوو، تا ساڵی مردنی كە 1999 بوو، پەنجاوحەوت دانە كتێبی نووسی.
كار لە خۆیدا، لە دیدی هوگربوویەك بە كارەوە ئامانجه، نەك ئامرازی پێگەیشتنی، بۆ كەسی گیرۆده بە كار، هەموو شت بە دەوری ئیشەكەیدا دەخولێتەوە، خاڵی جیاكەرەوەی هۆگربوویەك لەگەڵ مرۆڤێكی ئاساییدا چییە؟ وەڵامی ئەمە بەندە بە چییەتی هۆگربوونەكەوە، بەڵام ڕووی هاوبەشی هەموو هۆگربوونێك -چی بە مادەی هۆشبەر، چی بە سێكس، چ بە كارەوە- ئەو شتە دەكاتە تەنیا ژێدەری مانا لە ژیانی ئەو كەسەدا، باقیی چتەكان دایم بە دەوری ئەو پایەیەدا دێن و دەچن، لە فیلمی ترەینسپۆتینگ (1996)دا قارەمانی فیلمەكە دەڵێت، ژیانی مرۆڤی ئاسایی پڕە لە گرفتی جۆراوجۆر، بەڵام به‌نگی تریاكی توانیویەتی هەموو كێشەكانی خۆی بە یەك كێشه -ئەگەرچی گەورە- بگۆڕێت. كەسی هۆگر بە كار لەم ڕووەوە هیچ جیاوازییەكی لەگەڵ كابرای تریاكیدا نییە.
خۆشبەختی، جگە لە كار كارتێكەری دیكەیشی هەیە، وێنەیەكی ئەدەبیی باڵا لە كەسێك كە لەم ڕاستینە بێ ئاگایە، قارەمانی ڕۆمانە ناودارەكەی لیۆ تۆڵستۆیە، ئیڤان لە ڕۆمانی (مەرگی ئیڤان ئێلیچ 1886) ڕۆژبەڕۆژ زیاتر لە ئەركی بەڕێوەبردنی كارەكەیدا ڕۆدەچێت، كاتێكیش هاوسەرگیری دەكات، نیگەرانە و بیمی لەوە هەیە نەوەك پشێوی بكەوێتە ژیانی كارییەوەی، ئەوەی ئەم چیرۆكە ناخۆش و غەمناك دەكات؛ ئیڤان پێش مەرگی تێدەگات ژینی خۆی بەهەدەر داوە و، پەی بەوە دەبات كە ڕۆچوونی ئەو لە كاردا بووەتە هۆی لەدەستدانی زۆر شتی، لە هەمووانیش گرنگتر پەیوەندییە نزیكەكانی لەگەڵ دەوروبەرەكەیدا.
ژیانی مرۆ فرەڕەهەند و تژی و ئاڵۆسكاوە، هیچ گیاندارێكی تر ئاوا بڕە توانستێكی بەربڵاو لە خۆیدا پیشان نادات، ئێمە وێڕای پەیداكردنی ئیشی نموونەیی خۆمان -یانی ئەو كارەی وەك بڵێی فیت بۆ ئەوە كراوین و خوڵقاوین-، دیسان هەر ناتوانێت هەموو ڕەهەندە مرۆییەكانمان بپلكێنێتە خۆیەوە، باسەكە زۆر ڕوونە؛ لە ژیاندا ئاتاجی شتگەلی بێجگە لە كارین، ئیشوكار هەموو ژیانی ئێمە نییە.
زۆربەی خەڵك لە هەلومەرجێكدان كە كار ناتوانێت بە تەواوی ڕازییان بكات، ئەمەیش لەباریدایە سەربكێشێت بۆ بێزاری و سەغڵەتبوونیان، ڕێك بەو جۆرەی مۆریس لە گۆرانییەكەی گرووپی The Smithدا ئێژێتی: "بەدوای كاردا دەگەڕام، پەیدام كرد/ هەر خودا دەزانێت چەند بەدبەخت بووم" (Morrissey and Marr 1984). زۆرجار تەمای نابەجێمان لە كار هەیە، هەروەك چۆن لەم ڕۆژانەدا بەرانبەر زۆر شتی تریش زێدەڕۆییمان هەیە لە چاوەڕوانییەكانمان، چیی دی بەدوای ڕزگاربوونی مەعنەوییەوە نین، بەڵكو چاومان بڕیوەتە خۆشتبەختیی كامڵ و بێ غه‌ل و غه‌ش. ئێستاكە خۆشبەختی لەوە دەرچووە هەمووان مافی بەدووكەوتنیان بۆی هەبێت، بەڵكو گۆڕاوە بۆ شتێك كە هەمووان مافی دەستخستنییان هەیە، وا دەرەكەوێت هەركێ نەتوانێت خۆشبەختیی تەواو و كامڵ دەستەبەر بكات، ئەو كەسە دۆڕاوە. فەیلەسووفی فەڕەنسایی پاسكال بوروكینز دەڵێت، وا دیارە ئێستا لە یەكەمین كۆمەڵگەیەكدا دەژین كە خەڵكەكەی بەدبەختن چون تەواو خۆشبەخت نین (76: 2000). شكست لە چنگخستنی خۆشحاڵیی ته‌واو و بێكێماسیدا –كە ئامانجێكی تا حەزبكەیت ناواقعییە-، سەرمان لە بێزاری و ناخۆشحاڵییەوە دەردەكات. بۆیە ئەگەر لە ژیانمان ناڕازین، پێویستە گریمانەی ئەوە دابنێین كە كێشەكە هه‌میشه لە كاردا نییە، بەڵكو لە چاوەڕوانییەكانی خۆماندایە.
هەریەك لە ئێمە ناوەناوه وا هەست دەكەین كارەكەمان خنكێنەرە و لێی بێزار دەبین، پرسیارەكەیش ئەوەیە؛ ئایا ئەم بێتاقەتبوونە هەرس دەكەین تا لەگەڵیدا هەڵبكەین، یان نا؟ جۆزێف برۆدسكی دەڵێت: "لە كارتان، هاوڕێیانتان، هاوكارانتان، یارتان، دیمەنی پشتی پەنجەرەكەتان، ناوماڵە و نەخشی دیواری ژوورتان، بیر و فیكر و تەنانەت خۆیشتان، بێزار دەبن" (109: 1996). بۆ ڕاكردنیش لەو بێزارییە، هەموو ئەوانە ئاڵوگۆڕ دەكەین و سەرلەنوێ دەست پێ دەكەینەوە و، ژیان دەكەینە كۆمەڵە سەرەتاگەلێك.
بنەمای ژیانی ئێمە، لەچاو قسەكەی نیچەدا، كە لەسەر دووبارەبوونەوەی هەمیشەیی یەك شتی نەگۆڕ بەندە، زیاتر لە بناغەكەی واڵتەر بنیامین دەچێت كە بۆ وەسفی كرۆكی مۆدێل دایناوە، ئەویش دووبارەبوونەوەی هەمیشەیی شتگەلی نوێیە (677: 1991). بەڵام بە گوتەی برۆدسكی، هەرگیز ئەمەیش ئامانجێك نییە بۆ ژیان:
لە بنەڕەتدا هیچ گرفتێكی تێدا نییە ژیان بگۆڕیت بە گەڕانی هەمیشەیی بەدوای هەڵبژاردەی نوێدا، لەم كار باز بدەیتە ئەو كار، واز لەم هاوسەرە بهێنیت بۆ هاوسەرێكی تر، لەم ژینگەیەوە بچیتە ژینگەیەكی تر... بەمەرجێك توانای دانی خەرج و، تاقەت و تاوی بەرگەگرتنی یادگارییە هەڵچنراوەكانت هەبێت. هەرچۆنێك بێت ئەم كێشمەكێشە جار لەدوای جار لە پەردەی سینەما و شیعری ڕۆمانتیكدا ئاهار دراوە و ڕازێنراوەتەوە، وەلێ كێشەكە لەوەدایە خودی ئەم گەڕانە زۆر زوو دەبێتە سەرقاڵییەكی بەردەوام و تەواوی كات گیرۆدەت دەكات، ڕێك وەكو هۆگربوویەك بە مادەی هۆشبەرت لێ دێت و، پێویستیت بەوە دەبێت بۆ هەر ڕۆژێكت هەڵبژاردەیەكی نوێ پەیدا بكەیت. (109: 1996)
ئەگەر ڕێبازی ژیانمان ئەمە بێت، ئەوا لە ڕاستیدا ڕێگە دەدەین بە بێزاری تاوەكو بەسەر تەواوی ژیانماندا زاڵ ببێت، چون بە كردەوە تەواوی ژیانمان خەرجی هەڵهاتن لەو دەكەین. ئەگەریش تەماكانمان زۆر زیاد و بەرز بكەینەوە، دەرەنجام هەموو شت دەبێتە هۆی نائوموێدبوونمان، ڕیشەی نائومێدی لە چاوەڕوانییەكانماندایە، ئەگەر زۆر بن، شیمانەی نائومێدبوونیشمان زۆر زیاتر دەبێت. ئەگەر تەمای ئەوەمان لە كار هەبێت كە مانایەكی ئامانجین بە ژیانمان ببەخشێت، بێگومان نائومێد دەبین. ئەمە لە عشق، هاوڕێیەتی، هونەر و شتەكانی تریشدا هەر وایە. هیچ مانایەكی ئامانجین نییە، هیچ شتێك لە خۆیدا كامڵ و بێ خەوش نییە.
لە لایەكی تریشەوە، ڕێگەچارەی ئەم دەردە پەنابردن نییە بۆ ڕێبازی كەلبییەكان، كەلبیدۆزانی سەرەتا گرووپێك بوون لە فەیلەسووفانی یۆنانی كۆن، ئەمانە تێگەیشتبوون كە ژیان سەخت و دژوارە و، لەو بڕوایەدا بوون كە چارەیەكی نایابیان بۆ ڕووبەڕووبوونەوەی ئەم گرفتە دۆزیوەتەوە، بە كورتی فەلسەفەكەیان ئەمەیە: "لە ڕاستیدا هیچ شتێك گرنگیی نییە". دەكرێ شتی زۆرتر لەبارەی ئەم كرووپەوە بڵێین، بەڵام قسەی سەرەكییان هەر ئەوەیە. لە كاتێكدا ئەوان تەواو بە هەڵەدا چووبوون و، شتگەلی زۆر هەن كە بایەخدارن.
لەو گۆشەنیگایەی كە كار لەچاو جاراندا زۆر ناجێگیر بووە -ئەوەتا چیی تر هیچ ئیشێكی تا مردن نەماوە-، ڕەنگە بۆ خۆ پەروردەكردن، كەمتر پەنابردنە بەر كار كارێكی ژیرانە بێت. بەڵام ئاوا نیگایەك لەوانەیە سەر بكێشێت بۆ ساردی بەرانبەر بە كار و، ببێتە هۆی تەماشاكردنی كار تەنیا وەكو دەرامەتێك بۆ بژێوی. من باوەڕم وایە لەباتیی ئەم بیرانە، دەبێت دڵ بە كار بدەین، چون ئەم دڵپێدانە پێشمەرجی دۆزینەوەی مانای ڕەسەنی هەر كارێكە، لەولایشەوە دەبێت ئیش وەكو یەكێك لە سەرچاوە مانابەخشەكانی ژیان -لە نێو ئەوانی تردا- ببینین. وۆدی ئالەن دەڵێت: "نامەوێت لە ڕێگەی كارەوە نەمری بەدەست بهێنم... دەمەوێت بە نەمردن تاهەتایی بمێنم". جا هەر لەبەر ئەوەی نەمری هەڵبژاردەیەكی چاوەڕواننەكراوە، ڕەنگە باشتر وابێت بە شتێكی كەمتر سەرخوازانەی هاوشێوەی ژیانێكی ئاسایی، ڕازی ببین.
كار لە دیدی هەندێكەوە ئاهـ و نزوولەیە و، لە دیدی بڕێكی تریشدا بەهرە و لێهاتوویییە، لەلای زۆرینەیشمان تێكەڵەیەكە لە هەردوك. كار لە ماوەیەكی زۆر كەمدا سەیر گۆڕاوە، ئێستا ئیشی ئێمەیە كە ڕۆڵی كار لە ژیانی خۆماندا بدۆزینەوە.