ئاماده‌كردنی: قانع خورشید
ئایا ئه‌و فه‌رموودانه‌ی باس له حه‌رامیی عه‌تر بۆ ئافره‌تان ده‌كه‌ن، له ڕووی سه‌نه‌ده‌وه ساغ و دروستن؟
ئه‌حمه‌دی كوڕی حه‌نبه‌ل له موسنه‌ده‌كه‌یدا (4: 418) و (4: 400) و (4: 413)، نه‌سائی (8: 153)، ئه‌بوو داوود (4: 79)، تیرمزی (5: 106)، ئیبن خوزه‌يمه (3: 91)، ئیبن حیببان (10: 270) و حاكم (2: 430) له ڕێگه‌ی سابیت (ثابت)ی كوڕی عیماره‌وه گێڕاویانه‌ته‌وه، گوتوویه: له غونه‌یمی كوڕی قه‌یسم بیست، ده‌یگوت: له ئه‌بوو مووسای ئه‌شعه‌ریم بیست، ده‌یگوت: پێغه‌مبه‌ری خوا فه‌رموویه‌تی: "أيما امرأة استعطرت فمرت على قوم ليجدوا ريحها، فهي زانية. وکل عين زانية". عیلله‌ت و ده‌ردی ئه‌م سه‌نه‌ده ثابتی كوڕی عیماره‌یه، چون ئه‌م فه‌رمووده‌یه له هه‌موو ڕێگه‌كانیه‌وه له‌سه‌ر ثابت وه‌ستاوه، فه‌رمووده‌كه له سه‌حیحی بوخاری و موسلیمدا نییه، به‌ڵام له‌به‌ر شۆره‌ت و بڵاوییه‌كه‌ی خه‌ڵكی وا گومان ده‌به‌ن لای ئه‌وان هه‌یه. ئه‌م ئیبن عیماره‌یه، ئه‌بوو حاته‌م له‌باره‌یه‌وه گوتوویه: "به‌هێز نییه"، ئه‌م ده‌ربڕینه‌یش به‌لای وییه‌وه بۆ برینداركردنه، هه‌ندێكیش به جێمتمانه‌یان داناوه. كه وا بێت، گێڕه‌ره‌وه‌یه‌كی ناكۆكی له‌سه‌ره و ڕیوایه‌تی لێ وه‌رناگیرێت، مه‌گه‌ر كه‌سێكی تر له‌لایه‌كی تره‌وه ڕیوایه‌تی تری بۆ پشتگریكردنی هێنابێت (موتابه‌عه‌ی هه‌بێت)، بۆ ئه‌م فه‌رمووده‌یه‌یش كه‌س موتابه‌عه‌ی نه‌كردووه.
هه‌ر وه‌ك ثابتی كوڕی عیماره خۆی له گێڕانه‌وه‌ی ئه‌م فه‌رمووده‌یه‌دا شڵه‌ژاوه، تاوێك به وه‌ستاو (موقوف)ی هێناویه‌تی و جارێك به به‌رزكراوه‌یی (مرفوع)، توێژه‌ری شه‌رعی محه‌مه‌د مه‌حموود حه‌بیب ده‌ڵێت: ئیبن ئه‌بی شه‌یبه له الأدب (101)، عه‌بدی كوڕی حومه‌ید له موسنه‌ده‌كه‌یدا (559)، ئه‌حمه‌دی كوڕی حه‌نبه‌ل له المسند (4: 400، 413، 418)، تیرمزى (3015)، ئه‌بووداوود له السنن (4175)، نه‌سائى له السنن الكبرى (9422)، سه‌ڕڕاج له موسنه‌ده‌كه‌یدا (815)، ته‌حاوی له شرح مشكل الآثار (2716، 4553)، ئیبن حیببان (4501)، ئیبن خوزه‌يمه (1589)، به‌ززار له موسنه‌ده‌كه‌ی (3033)، حاكم له المستدرك (2: 430)، ڕوويانى له موسنه‌ده‌كه‌ی (537)، به‌يهه‌قى له السنن الكبرى (3/246) و له الآداب (608) و له شعب الإيمان (7815)، خه‌طيب له موضح أوهام الجمع (2/346)، ئیبن عه‌ساكر له تاريخ دمشق (13/140) و سه‌يداوى له معجم الشيوخ (85)دا هه‌موویان له ڕێگه‌ی نۆ گێڕه‌ره‌وه‌وه (كه یه‌حیای كوڕی سه‌عیدی قه‌تتانیشیان تێدایه)، له ثابتی كوڕی عیماره‌ی حه‌نه‌فی له غونه‌یمی كوڕی قه‌یسی كه‌عبی له ئه‌بوو مووسای ئه‌شعه‌رییه‌وه به مه‌رفووعی به ده‌ربڕینی "أيما امرأة استعطرت فمرت على قوم ليجدوا ريحها فهى زانية." هێناویانه.
به‌و جۆره‌یشی وه‌كیع له الأدبدا له ئیبن شه‌یبه (101)وه گێڕاویه‌تیه‌وه و ئه‌بوو عاسمیش وه‌ك له سنن الدارمي (2646)دا هاتووه، هه‌ردوك له ثابتی كوڕی عیماره‌وه هێناویانه، له غونه‌یمی كوڕی قه‌یسه‌وه له ئه‌بوو مووسای ئه‌شعه‌رییه‌وه به مه‌وقووفی، گوتوویه: "أيما امرأة استعطرت ثم خرجت فيوجد ريحها فهى زانية ، وكل عين زانية". ئه‌بووعاسم دوای گێڕانه‌وه‌كه‌ی بۆ ئه‌م فه‌رمووده‌یه، گوتوویه: "يرفعه بعض أصحابنا: هەندێك له هاوڕێیانمان بۆ پێغه‌مبه‌ری به‌رز ده‌كه‌نه‌وه". به‌م قسه‌یه‌دا وا ده‌رده‌كه‌وێت ئه‌بووعاسم زانیویه‌تی كه‌سانێك هه‌ن فه‌رمووده‌كه ده‌ده‌نه پاڵ پێغه‌مبه‌ر و ئه‌م هه‌ڵه‌یه‌یش له ئه‌بوو عاسم خۆیه‌وه نییه و ناكرێت ئه‌بووعاسم و وه‌كیع به‌شداری هه‌ڵه‌یه‌كی وا بن و پێچه‌وانه‌ی گرۆی گێڕه‌ره‌وه جێمتمانه‌كان ڕه‌وتار بكه‌ن. ئه‌وه‌ی ڕاسته ئه‌وه‌یه ژماره‌یه‌كی به‌رچاو له ثابت له غونه‌یم له ئه‌بوو مووسای ئه‌شعه‌رییه‌وه به به‌رزكراو(مرفوع)ی ته‌نیا ئه‌م ده‌ربڕینه كورته‌یان له پێغه‌مبه‌ره‌وه گێڕاوه‌ته‌وه: "كل عین زانیة"، -نه‌ك به‌شی یه‌كه‌می فه‌رمووده‌كه كه باس له حه‌رامیی عه‌تر بۆ ژنان ده‌كات-.
له‌مه‌یش سه‌یرتر ئه‌وه‌یه كه وه‌كیع له ثابت له غونه‌یم له ئه‌بوومووسای ئه‌شعه‌رییه‌وه به وه‌ستاو (موقوف)ی گێڕاویانه‌ته‌وه: "أيما امرأة تطيبت ثم خرجت إلى المسجد ليوجد ريحها لم يقبل لها صلاة حتى تغتسل اغتسالها من الجنابة." ئه‌م گێڕانه‌وه‌یه ئیبن ئه‌بی ئه‌شیبه له المصنفدا به ژماره (26337) هێناویه‌تی. ئه‌مه به‌ڵگه‌یه له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی ئه‌و جیاوازییه‌ی له ده‌ربڕین و ده‌راندنی فه‌رمووده‌كه‌دا هه‌یه و ئه‌و ناكۆكییه‌ی ده‌رباره‌ی وه‌ستاندن و به‌رزكردنه‌وه‌كه‌ی ده‌بینرێت، له گێڕه‌ره‌وه‌كانه‌وه نییه كه له (ثابت)یان گێڕاوه‌ته‌وه، به‌ڵكو له ثابت خۆیه‌وه‌یه‌تی. ئه‌ڵبه‌ت له متمانه‌پێكراویشیدا ڕاجیایی هه‌یه. ثابت له متمانه‌پێكراوه دامه‌زراوه‌كان نییه كه زیاده‌یه‌لێكی لێ وه‌ربگیرێت كه به ته‌نیا هێناویه‌تی، چ بگات به‌وه‌ی فه‌رمووده‌یه‌كی سه‌رله‌به‌ر به ته‌نیا گێڕابێته‌وه، وه‌ك ئه‌م فه‌رمووده‌یه! باشترین حاڵی ئه‌م پیاوه ئه‌وه‌یه گێڕانه‌وه‌كانی قه‌بووڵ ده‌كرێن ئه‌گه‌ر كه‌سی تر موتابه‌عه‌ی بۆ هه‌بێت و شتێكی وه‌ك ئه‌وه‌ی ئه‌وی گێڕابێته‌وه. ڕاسته یه‌حیای كوڕی مه‌عین، ئه‌بووداوود و داره‌قوتنی متمانه‌یان پێ داوه، به‌ززاریش گوتوویه، ناسراوه و ئیبن حیببانیش له متمانه‌پێكراوانیدا باسی كردووه، به‌ڵام زاناگه‌لێكی تر قوڕنجكیان لێ داوه و له ئاستیان داگرتووه. ڕوونیشه ئه‌وی شتێك زیاتر له‌باره‌ی كه‌سێكه‌وه بزانێت، قسه‌ی پێشی ئه‌وه ده‌خرێت وا ئه‌و شته نازانێت. یه‌حیای كوڕی سه‌عیدی قه‌تتان –كه خۆی ڕیوایه‌ته به‌رزكراوه‌كه‌ی لێوه گێڕاوه‌ته‌وه - ده‌رباره‌ی ثابت پرسیاری له عه‌لیی كوڕی مه‌دینی كردووه، ئیبن مه‌دینی گوتوویه: عه‌بد ڕه‌ببه و عه‌بدولموئمین له‌و به‌هێزترن. ده‌ی وه‌ك له التقریبدا هاتووه، عه‌بد ڕه‌ببه متمانه‌پێكراوی دامه‌زراو نییه، به‌ڵكو ئاستی له‌وه خوارتره. ده‌رباره‌ی ئه‌و قسه‌یه‌ی شوعبه‌یش كه گوتوویه: "واز له ثابت دێنن و دێنه لای من؟!" ئه‌بووحاته‌م ده‌ڵێت: "ثابت به‌لای منه‌وه هێنده قسه‌به‌بڕشت و به‌توانا و قایم نییه." هه‌ر ئه‌م قسه‌یه‌ی ئه‌بوو حاته‌م كه ده‌ڵێت(به‌لای منه‌وه) مانای ئه‌وه ده‌گه‌یه‌نێت زانیویه‌تی كه‌سانێك هه‌ن مته‌مانه‌یان پێ هه‌یه. نه‌سائییش به ساردییه‌كه‌وه گوتوویه: "خراپ نییه." له‌وه‌وه‌ی كه ڕابورد، ڕوون ده‌بێته‌وه ئه‌م پیاوه كه‌سێكی جێ ناكۆكییه، هه‌ر بۆیه ئیبن حه‌جه‌ر له‌باره‌یه‌وه ده‌ڵێت: "صدوق فیه لین: ڕاستگۆیه‌كه نه‌رمییه‌كی تێدایه." زه‌هه‌بییش سه‌ره‌ڕای ئه‌وه‌ی له الكاشف و جێی تردا ده‌رباره‌ی گوتوویه‌تی: "صدوق"، به‌ڵام له ذيل الضعفاءدا ناوی هێناوه و له ڕیزی لاوازاندا دایناوه. (بگه‌ڕێره‌وه بۆ: التقريب، 1: 146، الجرح والتعديل، 2: 455، تهذيب التهذيب، 2: 11).
كۆمه‌ڵه فه‌رمووده‌یه‌كی تری لاواز، كه هه‌مان مانا ده‌گه‌یه‌نن
تیرمزی (5: 107) له كابرایه‌كی نه‌ناسراوی هۆزی توفاوه (الطفاوة)وه كه ناوی نه‌بردووه، له ئه‌بووهوره‌یره‌وه ده‌گێڕێته‌وه، گوتوویه‌تی، پێغه‌مبه‌ری خوا فه‌رموویه‌تی: "طيب الرجال ما ظهر ريحه وخفي لونه وطيب النساء ما ظهر لونه وخفي ريحه: گوڵاو و عه‌تری پیاوان، ئه‌وه‌یه كه بۆنی ده‌ركه‌وێت و ڕه‌نگی دیار نه‌بێت، گوڵاوی ژنانیش، ئه‌وه‌یه وا ڕه‌نگی دیاره و بۆنی شاراوه‌یه." ئه‌م فه‌رمووده‌یه لاوازه و بنه‌مایه‌كی نییه!
هه‌روه‌ك تیرمزی له ڕێگه‌ی قوتاده‌وه، له حه‌سه‌نه‌وه، له عیمرانی كوڕی حوصه‌ینه‌وه هێناویه‌تی كه گوتوویه: (پێغه‌مبه‌ر پێی فه‌رمووم: "إن خير طيب الرجل ما ظهر ريحه وخفي لونه وخير طيب النساء ما ظهر لونه وخفي ريحه ونهى عن ميثرة الأرجوان: به ڕاستی باشترین گوڵاوی پیاو ئه‌وه‌یه بۆنی دیار بێت و ڕه‌نگی شاراوه و چاكترین عه‌تری ژنانیش ئه‌وه‌یه ڕه‌نگی ده‌ركه‌وێت و بۆنی دیار نه‌بێت." نه‌هییشی له نمه‌دزین و عه‌ره‌قگیر كرد). ئه‌م فه‌رمووده‌یه‌یش بچڕاوی لاوازه، مونزری ده‌ڵێت: حه‌سه‌ن له عیمرانی نه‌بیستووه. له ده‌راندنێكی تردا، كه ئه‌بوو داوود (4: 48) به هه‌مان سه‌نه‌دی لاواز هێناویه‌تی، هاتووه: "لا أركب الأرجوان، ولا ألبس المعصفر، ولا ألبس القميص المكفف بالحرير. ألا وطيب الرجال ريح لا لون له. ألا وطيب النساء لون لا ريح له: نه سواری ئو‌رجووان -(نمه‌دزین) بالیفێكی سووره كه ده‌خرێته سه‌ر زینی ئه‌سپ - ده‌بم و نه پۆشاكی به كاژێڵه زه‌ردكراو ده‌پۆشم و نه كراسی قۆڵ و دامێن به ئاوریشم ڕازاوه‌یش ده‌كه‌مه به‌رم. بیشزانن عه‌تری پیاوان بۆنه و ڕه‌نگی نییه و عه‌تری ژنانیش ڕه‌نگه و بۆنی نییه." هه‌رچیی فه‌رمووده‌یش ده‌رباره‌ی ناڕه‌وایه‌تیی پۆشینی جلوبه‌رگی سوور هه‌یه، هه‌موویان نادروست و ناڕاستن.
ئیبن خوزه‌یمه له سه‌حیحه‌كه‌یدا (3: 92)، به‌یهه‌قییش له سونه‌نه‌كه‌یدا (5158) له ڕێگه‌ی ئه‌وزاعییه‌وه گێڕاویانه‌ته‌وه كه گوتوویه‌تی: مووسای كوڕی یه‌سار له ئه‌بووهوره‌یره‌وه ده‌گێڕێته‌وه، ژنێك دای به لایدا بۆنی هه‌ڵیكردبوو و بڵاو بووبوویه‌وه، ئه‌بووهوره‌یره پێی گوت: ئه‌ی ژنه‌به‌نده‌ی خوای جه‌ببار، ده‌ته‌وێت بۆ كوێ بچیت؟ گوتی: بۆ مزگه‌وت. گوتی: عه‌ترت له خۆ داوه؟ ژنه گوتی: به‌ڵێ. ئه‌بووهوره‌یره پێی گوت: ده‌ی بگه‌ڕێوه و خۆت بشۆ، چون من گوێم له پێغه‌مبه‌ری خوا بوو، ده‌یفه‌رموو: "لا يقبل الله من امرأة صلاة خرجت إلى المسجد وريحها تعصف حتى ترجع فتغتسل: خوا هیچ نوێژێك له هیچ ژنێك قبووڵ ناكات، بۆ مزگه‌وت ده‌ربچێت له حاڵێكدا بۆنی گوڵاوی هه‌ڵبكات و بڵاو ببێته‌وه، تا نه‌گه‌ڕێته‌وه و خۆی نه‌شوات." ئه‌بوو حاته‌م ده‌رباره‌ی ئه‌م فه‌رمووده‌یه‌ی ئیبن یه‌سار گوتوویه: مورسه‌له، چون ئیبن یه‌سار به ئه‌بووهوره‌یره نه‌گه‌یشتووه.
نه‌سائییش له موجته‌باكه‌ی (8: 153)دا له ئه‌بووهوره‌یره‌وه به مه‌رفووعی گێڕاویه‌تیه‌وه: "إذا خرجت المرأة إلى المسجد، فلتغتسل من الطيب كما تغتسل من الجنابة: ئه‌گه‌ر ژن به‌ره‌و مزگه‌وت ده‌رچوو با خۆی له عه‌تر پاك بكاته‌وه وه‌ك چۆن خۆی له له‌شگرانی پاك ده‌كاته‌وه." ئه‌مه‌یش پیاوێكی نه‌ناسراوی تێدایه كه ناوی نه‌هاتووه. شتێكی لهم چه‌شنه‌یش لای ئه‌حمه‌د (2: 444)، ئه‌بووداوود (4: 79) و به‌یهه‌قی (3: 133) هه‌یه كه له ڕێگه‌ی عوبه‌یدی كوڕی ئه‌بوو عوبه‌یدی مه‌ولای ئه‌بوو ڕه‌هم له ئه‌بووهوره‌یره‌وه به به‌رزكراوی هاتووه. داره‌قوتنی له عیله‌له‌كه‌یدا (9: 87) وای به ڕاست زانیوه، ئه‌م فه‌رمووده‌یه بۆ عاسیمی كوڕی عوبه‌یدوڵا ده‌گه‌ڕێته‌وه كه (منكر الحدیث)ه. كه وا بێت، ئه‌م حه‌دیسه به هه‌موو ڕێگه‌كانیه‌وه لاوازه.
خۆبۆنخۆشكردنی ژنان مه‌سه‌له‌یه‌كه جیاوازیی له‌باره‌وه هه‌یه
پێشه‌وا شافیعی به ڕه‌حمه‌ت بێت گوتوویه‌تی: "بۆ پیاو و ژن سوننه‌ت و په‌سه‌نده، بۆ ئیحرام خۆیان بۆنخۆش بكه‌ن -گوڵاو له خۆ بده‌ن -." قه‌ففال (م 507ك) له حلیة العلماء (3: 235)دا باسی كردووه، نه‌وه‌وییش (م 676ك) له الإيضاح في مناسك الحج (ل151)دا باسی كردووه. هه‌ر ئه‌مه‌یش ڕای حه‌نبه‌لی مه‌زهه‌به‌كانه، وه‌ك له كتێبی كشاف القناع (2: 406)دا هاتووه.
به‌ڵگه‌یش له‌سه‌ر ئه‌مه، فه‌رمووده‌یه‌كی سه‌حیحه كه ئه‌بووداوود له دایكی باوه‌ڕداران، عائیشه‌وه خوای لێ ڕازی بێت گێڕاویه‌تیه‌وه، ئه‌و گوتوویه: "كنا نخرج مع النبي صلى الله عليه وسلم إلى مكة فنضمخ جباهنا بالسك المطيب عند الإحرام فإذا عرقت إحدانا سال على وجهها فيراه النبي صلى الله عليه وسلم فلا ينهانا: ئێمه له‌گه‌ل پێغه‌مبه‌ردا بۆ مه‌ككه ده‌رده‌چووین و نێوچاوانی خۆمان به میسكی تێكه‌ڵ به ڕامیكی بۆنخۆش چه‌ور ده‌كرد، كاتێكیش یه‌كێكمان عه‌ره‌قی بكردایه میسكه‌كه‌ی به نێوچاواندا ده‌هاته خواره‌وه و پێغه‌مبه‌ریش ده‌یدیت و ڕێی لێ نه‌ده‌گرتین و نه‌هیی لێ نه‌ده‌كردین." حافزی به‌یهه‌قییش فه‌رمووده‌ی حه‌رامبوونی گوڵاو بۆ ئافره‌تانی له به‌شی "ما يكره للنساء من الطيب"دا هێناوه، ڕوونیشه كه به‌یهه‌قی، شافعیی مه‌زهه‌به، (كه‌راهه‌ت)یش ئه‌گه‌ر به ڕه‌هایی گوترا، به‌لای شافیعییه‌كانه‌وه، وه‌ك شێخ ئه‌حمه‌د ڕه‌سلانی شافیعی گوتوویه‌تی، مه‌به‌ست لێی ناپه‌سه‌ندییه‌كی هه‌رواییه (الكراهة التنزیهیة):
وفاعل المكروه لم يعذب بـل إن يكف لامتثال يثب
یانی: ئه‌نجامده‌ری كاری ناپه‌سه‌ند (مه‌كرووھ) سزا نادرێت، به‌ڵكو ئه‌گه‌ر له‌به‌ر به‌جێهێنانی شه‌رعی خوا وازی لێ بێنێت، پاداشت ده‌درێته‌وه.
زانایان له مانای فه‌رمووده‌كه‌یشدا ڕای جیایان هه‌یه، هه‌ندێك گوتوویانه، (لام)ی نێو فه‌رمووده‌كان "ليوجد ريحها، لیجدوا ریحها" (لام التعلیل: لامی ئامانج)ه، كه ئامرازی نیشانده‌ری هۆ و مه‌به‌سته، ئه‌گه‌ر وا بێت، مه‌به‌ستی فه‌رمووده‌كه ئه‌وه‌یه ئه‌گه‌ر نیاز و ئامانجی ئافره‌ته‌كه له به‌كارهێنانی گوڵاودا، ورووژاندنی ئاره‌زووی پیاوان بێت و بۆ ئه‌وه‌ی بێت تووشی گوناهیان بكات، ئه‌وه گوناهباره، ئه‌گه‌رنا هیچی له‌سه‌ر نییه. هه‌ر بۆیه ئیبن ڕوشدی باپیر ده‌رچوونی ئافره‌تی عه‌ترله‌خۆده‌ری پێ حه‌رام نه‌بوو، مه‌گه‌ر نیازی له‌و كاره‌یدا خۆنمایشكردن بۆ پیاوان بێت. هه‌ندێكیش گوتوویانه، نا، ئه‌و (لام)ه (لام العاقبة: لامی ئه‌نجام)ه، كه نیشانده‌ری ئه‌وه‌یه ئه‌نجام هه‌ر وای لێ دێت، وه‌ك ئه‌و لامه‌ی لهم ئایه‌ته‌دا هه‌یه: [فالتقطه آل فرعون ليكون لهم عدوا وحزنا: ماڵباتی فیرعه‌ون هه‌ڵیانگرته‌وه تا ببێته خه‌فه‌ت و دوژمن بۆیان] (القصص: 8). وه‌ك دیاره ئامانجی فیرعه‌ون ئه‌وه نه‌بوو مووسا ببێته دوژمن و خه‌فه‌ت بۆیان، به‌ڵكو ئه‌نجامی هه‌ڵگرتنه‌وه و به‌خێوكردنه‌كه‌ی وا بوو. ئه‌وانه‌ی خۆبۆنخۆشكردنی ژنان به ڕه‌وا ده‌زانن، پشت به‌و فه‌رمووده‌یه‌یش ده‌به‌ستن كه ئه‌بووداوود له سنن (2: 166)دا هێناویه‌تی: حسێنی كوڕی جونه‌یدی دامغانی (ثقة: متمانه‌پێكراوه) بۆی باس كردین، ئه‌بووئوسامه (حه‌ممادی كوڕی ئوسامه، ثقة ثبت: متمانه‌پێكراوی دامه‌زراوه) بۆی باس كردین، گوتی: عومه‌ری كوڕی سوه‌یدی سه‌قه‌فی (جید: باشه) هه‌واڵی پێ داین، گوتی: عائیشه‌ی كچی ته‌ڵحه (ثقة حجة: متمانه‌پێكراوی به‌ڵگه‌یه) بۆی باس كردم كه عائیشه‌ی دایكی ئیمانداران بۆی باس كردووه و گوتوویه: "كنا نخرج مع النبي صلى الله عليه وسلم إلى مكة فنضمخ جباهنا بالسك المطيب عند الإحرام فإذا عرقت إحدانا سال على وجهها فيراه النبي صلى الله عليه وسلم فلا ينهانا: ئێمه له‌گه‌ل پێغه‌مبه‌ردا بۆ مه‌ككه ده‌رده‌چووین و نێوچاوانی خۆمان به میسكی تێكه‌ڵ به ڕامیكی بۆنخۆش چه‌ور ده‌كرد، كاتێكیش یه‌كێكمان عه‌ره‌قی بكردایه میسكه‌كه‌ی به نێوچاواندا ده‌هاته خواره‌وه و پێغه‌مبه‌ریش ده‌یدیت و ڕێی لێ نه‌ده‌گرتین و نه‌هیی لێ نه‌ده‌كردین." ئه‌وه بۆیه قه‌ففال له حلیة العلماء (3: 235)دا به ده‌ق ده‌ڵێت: "منصوص الشافعي رحمه الله في عامة كتبه أن: حكم المرأة في استحباب التطيب للإحرام كحكم الرجل: ده‌قی شافیعی ڕه‌حمه‌تی خوای لێ بێت له زۆربه‌ی كتێبه‌كانیدا ئه‌وه‌یه: حوكمی ئافره‌ت له په‌سه‌ندێتی و سوننه‌تبوونی خۆبۆنخۆشكردندا بۆ ئیحرام، وه‌ك حوكمی پیاوه." شه‌رعزانی گه‌وره‌یش شێخ عه‌تییه سه‌قر، فه‌توای داوه كه بۆ ئافره‌تان ڕه‌وایه گوڵاو و عه‌تری سوك نه‌ك خه‌ست و توند، له خۆیان بده‌ن. ئه‌و نه‌هییه‌یشی كه له فه‌رمووده‌كاندا هاتووه وا لێك داوه‌ته‌وه، بۆ ژنانێكه به مه‌به‌ستی ورووژاندنی ئاره‌زووی پیاوان خۆیان بۆنخۆش ده‌كه‌ن، یانی (لام)ه‌كه‌ی به (لام التعلیل) داناوه (فتاوى دار الافتاء لمدة مئة عام، الموضوع: 57، عطر المرأة، المفتي: عطية صقر)[1].
لینکى بەشەکانى تر:
بەشى یەکەم
بەشى دووەم
بەشى سێیەم
بەشى پێنجەم و کۆتایى