نووسينى: دڵشاد ئیبراهیم
نووسيبووى ( خوداى مرۆڤ، عه‌يبه خاوه‌نى شه‌ل و كوێر بێت.)
كام مرۆڤ شه‌ل و كوێره؟ ئه‌وه‌ى كه قاچ و چاوی نييه، يان ئه‌وه‌ى ژيريى له‌نگه و نابينايه، ئايا شه‌لی و كوێری رێگره له ته‌واوی مرۆڤ یاخود ژیرییه‌كی نادروست؟ مرۆڤى ساغ ئه‌وانه‌ن كه خاوه‌نى ده‌روونێكى ساغ و ژيرييه‌كى دروستن. خودا له سوره‌تى"عبس"دا له پێناو نابینایه‌كدا سه‌رگۆنه‌ی پێغه‌مبه‌ره‌كه‌ى ده‌كات، چونكه خاوه‌ن ده‌روونێكى ساغ بووه. بێگومان كوێری، كه‌ڕی..هتد، به بڕواى ڕووكه‌شبينى ئێمه، به نه‌نگی هه‌ژمار ده‌كرێت، ئه‌گينا ئه‌گه‌ر وه‌ك كۆى ژيان لێیان بڕوانى، هيچ ناته‌واوییه‌كیان تێدا نييه، بڕوانه گه‌وره‌پياوانى دنيا زۆرێكيان خاوه‌ن ده‌ردى قورس بوون، وه‌ك "كه‌ڕى، كوێرى، ئیفلیجی.."، كه‌چى له‌پاڵ ئه‌مانه‌دا، كاريگه‌ریى گه‌وره‌يان له‌سه‌ر ژيانى مرۆڤايه‌تيى جێ هێشتووه، بۆ وێنه ته‌يمورى له‌نگ به نازناوه‌كه‌يدا ده‌رده‌كه‌شى دياره، كه‌چى له‌نگييه‌كه‌ى هیچ كات نه‌بووه‌ته ڕێگر له به‌رده‌م گه‌یشتن به ئامانجه‌كانیدا. ده‌گێڕنه‌وه ئه‌نيشتاين ڕۆژێك له بازاڕدا خێزانى ده‌بينێت و ده‌ڵێت: "هه‌ست ده‌كه‌م تۆم بينيوه، خێزانيشى ده‌ڵێت ماڵ ئاوه‌دان ژنه‌كه‌تم"، گه‌وره‌فيزيازانى دنياى ئه‌مڕۆمان كه ناوی "ستيڤز هۆكينگ"ه، باوه‌ڕناكه‌م نه‌يناسين! ئه‌م زانا گه‌وره‌يه، ته‌نیا سه‌رى كار ده‌كات و توانستى قسه‌كردنى نييه، كه‌چى دنياى به خۆيه‌وه سه‌رقاڵ كردووه، يان "ئه‌حمه‌د ياسين"ى (سه‌ركرده‌ى بزوتنه‌وه‌ى حه‌ماسى فه‌له‌ستينى) كه ده‌وڵه‌تى ئيسرائيلى هێنابووه له‌رزه،ياخود "ته‌ها حسين" گه‌وره‌بيرمه‌ند و ئه‌ديبى میسرى نابینا بووه،يان "دۆستیۆفيسكى" نه‌خۆشى په‌ركه‌می هه‌بووه و، گه‌وره بيركارىزانى دونيا "جون ناش" كه براوه‌ى خه‌ڵاتى "نۆبڵ" بوو، نه‌خۆشى شيزۆفرينياي هه‌بووه..و، له‌م باره‌وه نموونه‌مان گه‌لێك زۆرن و وه‌ك ده‌ڵێن "مشتێك نموونه‌ی خه‌روارێكه". كاتێك ئه‌م نموونه‌گه‌له ده‌بينين ده‌بێ له ساغى بكه‌وينه گومانه‌وه، ئايا ساغى چييه و كێ نه‌خۆش نييه؟! خۆشتر له‌وه، زۆرينه‌ى ئه‌م جۆره مرۆڤانه بڕوايه‌كى پته‌ويان به خودا هه‌بووه!
زۆرێك له ئێمه خاوه‌ن جه‌سته‌يه‌كى ساغين، كه‌چى ژيانمان سيخناخه له بێئاگايى و نه‌زانين، خودانه‌ناسين خودى نه‌خۆشى و نابیناییه و، هه‌موو مرۆڤه‌كان به ساغ و نه‌خۆشه‌وه هه‌ريه‌كه‌مان بۆ په‌يامێكى تايبه‌ت هاتووين و، له‌سه‌ر شانۆى بوون ئه‌ركى جياوازمان هه‌يه و، كه‌سمان بێكه‌ڵك نيین، پێده‌چێت ڕۆڵى من له ئۆتۆمۆبيلێكدا قايشقوڕ بێت و ڕۆڵى تۆش سوكانه‌كه‌ى بێت، به نه‌بوونى هه‌ر يه‌كێكیشمان، ناته‌واوییه‌ك دروست ده‌بێت، كه قه‌ره‌بووكردنه‌وه‌ی ئه‌سته‌مه، بۆیه ئێمه‌ی مرۆڤ، به هه‌موومانه‌وه یه‌كتر ته‌واو ده‌كه‌ین و بۆ یه‌ك گه‌لێك پێویستین.
هه‌ريه‌كه‌مان به جۆرێك له جۆره‌كان، سه‌لمێنه‌رى بوونى خوداين نه‌وه‌ك دژى و، له جێگه‌ى پرسيارى بێناوه‌ڕۆك، باشتره به كپى له بوون و نه‌بوونی خۆمان بكۆڵينه‌وه، ئه‌گه‌ر بۆ ئێمه نه‌بينينى خودا بووبێته هۆكارى بێباوه‌ڕی، با بيركردنه‌وه و بينين و خۆشه‌ويستى و ئازار و چێژ و...هتد، له خۆمان داڕنين، چون كه‌سمان هيچ كام له‌مانه نابينين، كه‌چى به بێ ئه‌مانه‌ش نه‌بێ نا‌ژين و، خودادۆزينه‌وه بۆ كه‌سێك شه‌یدای حه‌ق بێت و به‌ڕاستی بیه‌وێت، هێنده كارێكی دژوار نییه، ته‌نیا له جیاتی پرسیاری بێ مانا و خنكێنه‌ر، خۆدواندنی پێویسته خۆت بدوێنه!
ژيان چه‌نده سه‌خت و ناخۆش و به‌ئازار بێت، هێشتا ڕێگه‌يه‌ك ماوه بۆ دۆزينه‌وه‌ى جوانييه‌كانی، ئه‌گه‌ر "حه‌بیبه" خۆشه‌ويستى هه‌ركه‌سێكمان بووبايه، ڕێى تێناچێت بمانتوانيبايه "نالی"ئاسا جوانييه‌كانى ببينين، مرۆڤى ساغ ئه‌و مرۆڤانه‌ن له نێو جه‌رگه‌ی تاڵى و بێ هيوايى و ناشرينييه‌كاندا، جوانييه‌كان هه‌ڵده‌گۆزن و ده‌دۆزنه‌وه، ته‌واو به وێنه‌ی "مێش و مێشه‌نگ."
پێم ده‌ڵێن مه‌حبوبه خێل و قيچه مه‌يلى شه‌ڕ ده‌كا
خێل و قيچه يا ترازوى نازى كه‌مێك سه‌ر ده‌كا
بۆيه گه‌مژييه تۆ باوه‌ڕت به خودا هه‌بێت و، كه‌چى بته‌وێت دادگای بۆ دابنێیت و هه‌ندێ پرسيارى لێ بكه‌يت، چون ئه‌و كاته ئه‌و له خودايه‌تى ده‌كه‌وێت، ناكرێت خودا بێته ژێر نه‌شته‌رى ئێمه‌وه و، دڵی تۆ چۆنی ده‌وێت، ژیان به‌و شێوه‌یه دروست بكات. گريمان دادگاييت بۆ خودا دانا و ده‌ستت به لێپرسينه‌وه كرد، چۆن ويستت وا ژيانى ڕێك خستیت! ئه‌ى بيرت كردووه‌ته‌وه ئه‌وه‌ى به دڵى تۆيه، به‌دڵى من نييه! يان ئه‌وه‌ى به تۆ ده‌دات، منيش هه‌مان شتم ده‌وێت! بۆ نموونه: ئه‌و كچه‌ى تۆ خۆشت ده‌وێت، منيش خۆشم ده‌وێت، ده‌ی به كاممانى بدات؟! ئه‌وه‌ى گرنگه بيزانين ئه‌وه‌یه، ئێمه كێين و خوداش كێيه؟ ئه‌گه‌ر سنووره‌كانمان زانى، ئه‌وسا به ئاسانى تواناى هه‌رسكردنی ده‌رده‌كانيشمان ده‌بێت، تۆ نه ده‌توانيت خودابيت نه خودايشيت و، ئه‌وه‌ى تۆ گله‌يى له‌سه‌ر ده‌كه‌يت، خودا باشتر له تۆ ده‌يبينێت و، ئه‌ركى خۆت به جێ بهێنه و، فێر ببه له جياتى خودا، هه‌رگیز بير مه‌كه‌ره‌وه.
(يَا أَيُّهَا الْإِنسَانُ مَا غَرَّكَ بِرَبِّكَ الْكَرِيمِ (6) الَّذِي خَلَقَكَ فَسَوَّاكَ فَعَدَلَكَ (7)} [الإنفطار : 6-7]